Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: Ngắt kết nối một phần khiến

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Ngắt kết nối một phần khiến não rơi vào trạng thái ngủ sâu

Nghiên cứu về tác động của phẫu thuật điều trị động kinh giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về trạng thái ý thức và vô thức của não bộ.

Các dao động não chậm, một dạng hoạt động não giống như khi ngủ sâu, vẫn tiếp tục xuất hiện trong phần não đã được phẫu thuật tách rời khỏi phần còn lại, ngay cả khi bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo. Phát hiện này, được công bố trên tạp chí PLoS Biology, giúp làm sáng tỏ hơn cách bộ não duy trì và đánh mất ý thức.

Ở những trẻ em bị động kinh nặng và kháng thuốc, các bác sĩ đôi khi phải thực hiện phẫu thuật tách bán cầu não (hemispherotomy). Trong thủ thuật này, vùng não gây ra các cơn co giật được ngắt kết nối khỏi phần còn lại của não, nhằm ngăn tín hiệu bệnh lý lan rộng. Phần não bị ngắt kết nối vẫn được giữ nguyên trong hộp sọ và vẫn có nguồn cung cấp máu bình thường.

Nhóm nghiên cứu muốn tìm hiểu xem liệu phần não bị cô lập có còn khả năng nhận thức hay không — tức là nó có thể biểu hiện bất kỳ dạng ý thức nào không, theo lời Marcello Massimini, nhà sinh lý thần kinh tại Đại học Milan (Ý), đồng tác giả nghiên cứu. “Câu hỏi đặt ra vì chúng ta không thể trực tiếp tiếp cận vùng bị ngắt,” ông giải thích, “và chưa rõ điều gì sẽ xảy ra khi một phần não bị tách biệt hoàn toàn.”

Theo Ariel Zeleznikow-Johnston, nhà thần kinh học tại Đại học Monash (Úc), nghiên cứu về ý thức vốn rất khó, bởi “hiện không có tiêu chí thống nhất nào xác định rõ ràng đâu là dấu hiệu của trạng thái có ý thức hay vô thức” trên các bản ghi điện não (EEG) hay hoạt động thần kinh. Ngay cả khái niệm “vô thức” cũng mơ hồ, bởi các hoạt động đặc trưng của ý thức — chẳng hạn nhớ lại giấc mơ — vẫn có thể xảy ra trong những trạng thái vốn được xem là vô thức, như ngủ sâu hay gây mê, Massimini nói thêm.

Khi não vừa ngủ vừa tỉnh

Nhóm các nhà khoa học từ Ý, Úc và Vương quốc Anh đã phân tích điện não đồ (EEG) — phương pháp đo hoạt động điện của não — ở 10 trẻ em trước và sau khi thực hiện phẫu thuật tách bán cầu, trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 3 năm. Họ so sánh kết quả này với dữ liệu EEG của trẻ em khỏe mạnh, được ghi lại khi chúng thức và khi ngủ. Kết quả cho thấy, hoạt động điện não ở vùng bị ngắt kết nối chậm lại rõ rệt sau phẫu thuật, trong khi vùng não còn nguyên vẹn không thay đổi đáng kể. EEG của vùng còn lại giống với não của trẻ khỏe mạnh đang tỉnh táo, còn vùng bị tách lại xuất hiện sóng chậm delta — dạng sóng đặc trưng của giấc ngủ sâu.

Điều đáng chú ý là mẫu sóng chậm này kéo dài suốt nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau phẫu thuật. Theo Massimini, hiện vẫn chưa rõ vai trò thực sự của hiện tượng này. Các mô hình tương tự cũng từng được ghi nhận ở những vùng não bị tổn thương do đột quỵ hoặc chấn thương sọ não trong khi bệnh nhân vẫn tỉnh. Ông cho rằng hiện tượng này có thể là một cơ chế bảo vệ, giúp duy trì sự ổn định môi trường nội tại của não, hoặc hỗ trợ quá trình thích nghi sau tổn thương.

Massimini nhận định, phát hiện này góp phần mở rộng hiểu biết về ranh giới giữa ý thức và vô thức. Sóng chậm delta vốn gắn liền với giai đoạn ngủ sâu nhất, được xem là trạng thái vô thức, bởi người bị đánh thức trong giai đoạn đó thường không nhớ gì về giấc mơ. “Càng hiểu rõ hơn về những mẫu sóng này, chúng ta càng tự tin hơn trong việc xác định liệu một người — hay một phần não của họ — đang có ý thức hay không,” ông nói.

Hai tâm trí trong một bộ não?

Giả thuyết từ lâu cho rằng cắt đứt liên lạc giữa hai bán cầu não có thể tạo ra hiện tượng ‘não chia đôi’ (split-brain), trong đó mỗi bán cầu có một dạng ý thức riêng biệt, Zeleznikow-Johnston giải thích. Các thí nghiệm từ thập niên 1960–1980 từng cho thấy người có hai bán cầu tách biệt có thể dùng tay trái nhận biết vật thể trong tầm nhìn trái, nhưng lại nói rằng họ không thấy gì — do bán cầu trái, nơi điều khiển lời nói, không nhận thông tin từ mắt trái, còn bán cầu phải thì nhận biết nhưng không nói được.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất cho thấy các vùng não bị ngắt kết nối hoàn toàn không duy trì ý thức riêng biệt. Theo Ian Kirk, nhà thần kinh học nhận thức tại Đại học Auckland (New Zealand), “Nếu cô lập một phần não, có vẻ như nó đơn giản là ‘ngừng hoạt động’ — giống như một thiết bị bị rút khỏi mạng lưới.”

(Theo Phạm Hài – Tạp chí Tia sáng)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Ý chính nổi bật nhất của đoạn văn là gì?

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:842906
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản, đối chiếu các đáp án rồi phân tích và kết luận

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Bài viết nhấn mạnh phát hiện khoa học quan trọng:

→ Vùng não bị tách rời vẫn xuất hiện sóng chậm giống ngủ sâu, dù bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo. Đây là nội dung lặp lại nhiều lần trong đoạn, là ý chính nổi bật nhất.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai: Văn bản không nói phẫu thuật chữa khỏi hoàn toàn động kinh; chỉ nói mục đích là ngăn tín hiệu lan rộng.

+ C. Sai: Sóng chậm không phải nguyên nhân gây động kinh; bài không nêu điều này.

+ D. Sai: Thực nghiệm mới nhất không chứng minh mỗi bán cầu duy trì một ý thức độc lập; văn bản kết luận điều ngược lại.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 2:
Nhận biết

Theo bài, lý do nào khiến việc nghiên cứu về ý thức trở nên khó khăn?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:842908
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Ariel Zeleznikow-Johnston khẳng định:

→ “Không có tiêu chí thống nhất để xác định rõ ràng trạng thái có ý thức hay vô thức”

→ Đây là lý do khiến nghiên cứu ý thức trở nên khó khăn.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai: Bài không đề cập việc thiết bị EEG thiếu chính xác.

+ B. Sai: Đây là khó khăn của nhóm nghiên cứu về phần não bị tách, không phải lý do chung khiến nghiên cứu ý thức khó.

+ D. Sai: Văn bản không nói trẻ thay đổi hành vi là nguyên nhân.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 3:
Nhận biết

Chọn hai thông tin đúng theo văn bản:

Đáp án đúng là: B; C

Câu hỏi:842910
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng:

+ B đúng: Văn bản nói hiện tượng sóng chậm “từng được ghi nhận ở vùng não bị tổn thương do đột quỵ hoặc chấn thương sọ não”.

+ C đúng: Vùng não còn nguyên vẹn có EEG “giống với não của trẻ khỏe mạnh đang tỉnh táo”.

- Phân tích đáp án sai:

+ A sai: Bài viết khẳng định sóng chậm kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, không biến mất sau vài tháng.

+ D sai: Chỉ vùng bị tách xuất hiện sóng delta; vùng còn nguyên không có.

Đáp án cần chọn là: B; C

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Điền từ vào chỗ trống:

Phần não bị tách ra khỏi mạng lưới chung vẫn duy trì các dao động chậm kéo dài, cho thấy nó rơi vào trạng thái giống như đang __________.

Đáp án đúng là: ngủ sâu

Câu hỏi:842911
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

Phần não bị tách xuất hiện sóng chậm delta, đặc trưng của giấc ngủ sâu, dù bệnh nhân tỉnh táo → suy ra trạng thái giống ngủ sâu.

Đáp án cần điền là: ngủ sâu

Câu hỏi số 5:
Thông hiểu

Nhận định sau đây là đúng hay sai:

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:842912
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Văn bản kết luận:

→ “Các vùng não bị ngắt kết nối hoàn toàn không duy trì ý thức riêng biệt... có vẻ như nó ‘ngừng hoạt động’.”

→ Vì vậy, nhận định “duy trì dạng ý thức riêng biệt” là sai.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 6:
Thông hiểu

Nối đáp án – 4 cặp thông tin từ bài

1. Sóng chậm delta
2. Hemispherotomy
3. EEG
4. Hiện tượng "não chia đôi"

Đáp án đúng là: 1-a; 2-b; 3-c; 4-d

Câu hỏi:842915
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Giải thích từng cặp:

+ 1 – a: Sóng delta = sóng của giấc ngủ sâu.

+ 2 – b: Hemispherotomy = tách vùng gây co giật khỏi phần còn lại.

+ 3 – c: EEG = đo hoạt động điện của não.

+ 4 – d: “Não chia đôi” = giả thuyết hai bán cầu có hai ý thức.

Đáp án cần chọn là: 1-a; 2-b; 3-c; 4-d

Câu hỏi số 7:
Vận dụng
tỉnh táo vô thức sóng tách biệt

Hoàn thành các câu sau bằng cách kéo thả các từ cho sẵn:

1. Vùng não bị vẫn xuất hiện các dao động chậm kéo dài.

2. Sóng delta thường gắn với trạng thái được xem là .

3. Dù bệnh nhân hoàn toàn , phần não bị ngắt kết nối vẫn tạo sóng chậm.

4. Nhóm nghiên cứu phân tích các dạng trên EEG để so sánh hoạt động giữa các vùng.

Đáp án đúng là: tách biệt; vô thức; tỉnh táo; sóng

Câu hỏi:842923
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phần não bị tách biệt vẫn có sóng chậm.

- Sóng delta gắn với trạng thái vô thức.

- Bệnh nhân tỉnh táo nhưng vùng não ngắt kết nối vẫn tạo sóng chậm.

- Nhóm nghiên cứu phân tích các dạng sóng.

Đáp án cần chọn là: tách biệt; vô thức; tỉnh táo; sóng

Câu hỏi số 8:
Vận dụng

Vì sao bác sĩ phải thực hiện tách bán cầu não ở trẻ bị động kinh nặng?

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:842924
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Mục đích của phẫu thuật:

→ “ngăn tín hiệu bệnh lý lan rộng”, tức ngăn co giật lây sang vùng khác.

- Phân tích đáp án sai:

+ A: Không loại bỏ phần não; phần tách vẫn giữ nguyên.

+ C: Không đề cập hồi phục ngôn ngữ.

+ D: Sóng delta không phải mục tiêu phẫu thuật.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 9:
Vận dụng

Ý nghĩa quan trọng nhất của nghiên cứu này là gì?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:842925
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Phát hiện về sóng chậm delta giúp “mở rộng hiểu biết về ranh giới giữa ý thức và vô thức”.

→ Đây là ý nghĩa lớn nhất của nghiên cứu.

- Phân tích đáp án sai:

+ A: Không nghiên cứu nguyên nhân gây động kinh.

+ B: Chỉ nêu giả thuyết về cơ chế bảo vệ, không phải trọng tâm.

+ D: Ngược lại, nghiên cứu chứng minh không có ý thức riêng biệt.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 10:
Vận dụng

Từ toàn bộ thông tin, đâu là kết luận hợp lý nhất về bản chất hoạt động của phần não bị tách biệt?

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:842926
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, đối chiếu với văn bản rồi phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Mô tả vùng tách biệt cho thấy:

+ Chỉ duy trì sóng chậm kéo dài.

+ Giả thuyết: đây là cơ chế bảo vệ, duy trì ổn định nội tại, hỗ trợ thích nghi.

→ Suy luận: phần não rơi vào trạng thái hoạt động đơn giản, ưu tiên duy trì môi trường nội tại.

- Phân tích đáp án sai:

+ A: Không duy trì đầy đủ chức năng.

+ C: Không có bằng chứng hình thành ý thức mới.

+ D: Không đề cập việc nó điều khiển hành vi vô thức của cơ thể.

Đáp án cần chọn là: B

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com