Trong bài Như cốm mùa thu, nhà thơ Chế Lan Viên có viết: “Những

Câu hỏi số 844373:

Vận dụng

Trong bài Như cốm mùa thu, nhà thơ Chế Lan Viên có viết:

“Những yêu thương của lòng tôi, tôi gói

Trong lá thơ vừa hái ở dời lên."

(Trích Di cảo thơ Chế Lan Viên, NXB Hội Nhà văn, 2023)

Em hiểu quan niệm thơ trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua việc phân tích bài thơ sau:

TIẾNG TRẺ HỌC BÀI

(Vương Trọng)

Trẻ hơn tiếng gà tập gáy

Khi mùa về thóc vàng sân phơi

Sớm hơn tiếng chim chèo bẻo

Vắt vẻo ngọn tre mỗi sáng gọi người.

Tiếng trẻ học bài

Như một mầm măng

Xuyên vào sáng sớm.

Ở đây gắn chiến trường

Không gian rung nhiều tiếng động

Vẫn có phút giây yên lặng

Cho rễ làm củ, cho nụ làm hoa

Bình minh về đậu trên trang sách

- Mang tiếng trẻ học bài vang xa

Từ những ngôi nhà ba bề ụ đất

-Thức vườn rau xanh tỉnh giấc

Hạt sương căng tròn, lung linh

Hố bom ngơ ngác lắng thinh

Không hiểu nổi âm thanh kỳ diệu.

Một nhà

Hai ba nhà

Cả làng tôi như nhà nào cũng vang tiếng trẻ

Bài ca dao

Bài sử ký

Gọi mặt trời lên

Tiếp một ngày đánh Mỹ.

Khẩu trung liên trên đê

Khẩu pháo ngoài trận địa

Cởi áo bạt lắng nghe

Tiếng trẻ học bài.

1970

(Vương Trọng. Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2002)

Vương Trọng sinh năm 1943, tên thật là Vương Đình Trọng, quê ở tỉnh Nghệ An, là tác giả của nhiều tập thơ về đề tài chiến tranh, tình yêu quê hương, đất nước, gia đình,... Ông được nhận Giải thưởng Nhà nước năm 2007.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:844373

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

I. Mở bài
Dẫn dắt và nêu vấn đề cần nghị luận

II. Thân bài

1. Giải thích

- “Những yêu thương của lòng tôi” gợi lên thế giới tình cảm chân thành, nồng nàn và sâu sắc của người viết: sự đồng cảm, sẻ chia, trân trọng, suy tư và rung động trước con người cũng như cuộc đời.

- Động từ “gói” thể hiện cách nhà thơ gửi gắm cảm xúc bằng nghệ thuật cô đọng, tinh luyện, giàu sức gợi, giống như gói ghém tình cảm trong ngôn ngữ thơ.

- Hình ảnh “lá thơ vừa hái ở đời lên” khẳng định thơ ca bắt nguồn từ đời sống: từ quan sát, trải nghiệm, chiêm nghiệm của nhà thơ. Không có đời sống thì không có thơ.

=> Từ đó, có thể thấy nhận định của Chế Lan Viên nhấn mạnh bản chất của thơ ca: Thơ vừa là tiếng nói của cảm xúc chủ quan, vừa là sự phản chiếu hiện thực qua lăng kính riêng của người nghệ sĩ. Cảm xúc được hun đúc từ trải nghiệm đời sống, từ những gì nhà thơ chứng kiến và thấu cảm.

2. Bàn luận

- Thơ mang tính trữ tình, là tiếng nói của tình cảm; chính cảm xúc dâng trào, mãnh liệt là động lực khiến nhà thơ sáng tác. Khi không thể giãi bày trong đời sống thường nhật, người cầm bút gửi gắm nỗi niềm qua thơ.

- Nhờ có tình cảm chân thành, thơ mới chạm được vào trái tim người đọc; nếu thiếu cảm xúc, thơ trở thành những dòng chữ khô cứng.

- Thơ và hiện thực có mối quan hệ khăng khít. Hiện thực tồn tại khách quan và là điểm xuất phát của sáng tác. Người nghệ sĩ sống, quan sát, suy ngẫm về đời sống, từ đó hình thành cảm xúc thôi thúc họ viết. Cuộc đời vì vậy trở thành nguồn gốc của thơ ca; không có hiện thực, thơ không thể ra đời.

3. Phân tích bài thơ “Tiếng trẻ học bài” của Vương Trọng

- Bài thơ thể hiện những rung động sâu xa của Vương Trọng trước cuộc sống chiến tranh khốc liệt nhưng vẫn chan chứa niềm tin và khát vọng hòa bình.

- Tiếng trẻ học bài – âm thanh bình dị đời thường – trở thành nguồn cảm hứng của nhà thơ.

- Không gian làng quê được tái hiện bằng hình ảnh gần gũi như thóc vàng phơi sân, ngọn tre, tiếng gà, tiếng chim… và bằng âm thanh trong trẻo của trẻ học bài.

- Biện pháp so sánh giúp nổi bật đặc điểm của âm thanh ấy:

+ Tươi mới hơn tiếng gà tập gáy.

+ Sớm hơn tiếng chim chèo bẻo.

+ Trong trẻo như mầm măng xuyên qua buổi sớm.

Nhờ đó, tiếng trẻ học bài trở thành biểu tượng của sức sống, tri thức và tương lai; nó đánh thức vạn vật và đánh thức cả niềm tin của con người vào ngày mai.

- Trong bối cảnh chiến tranh ác liệt – nơi có tiếng đạn bom, tiếng pháo và bạo lực – âm thanh ấy hiện lên đối lập mạnh mẽ với âm thanh hủy diệt. Tiếng trẻ học bài còn có sức lan tỏa, đồng vọng: cả làng như vang lên tiếng học. Âm thanh ấy trở thành “vũ khí” tinh thần làm im bặt cả hố bom, cả khẩu súng trên đê.

- Qua sự đối lập giữa tàn phá và sinh sôi – hố bom im lặng, bình minh đậu trên trang sách, hạt sương căng tròn – bài thơ khẳng định sức sống mãnh liệt của nhân dân Việt Nam: giữa chiến tranh vẫn gieo mầm tri thức, vun đắp tương lai, nuôi dưỡng khát vọng hòa bình.

- Về nội dung, bài thơ ca ngợi sức mạnh kỳ diệu của tiếng trẻ học bài như biểu tượng của sự sống và niềm tin của dân tộc.

- Về nghệ thuật, bài thơ thành công ở thể thơ tự do, hình ảnh giàu sức gợi, ngôn ngữ mộc mạc, cùng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, đối lập.

=> Tác phẩm chứng minh quan điểm của Chế Lan Viên: hiện thực đi vào thơ qua cảm xúc chủ quan của người nghệ sĩ. Những hình ảnh đời sống thực trong thơ Vương Trọng được thăng hoa nhờ tâm hồn giàu rung cảm của tác giả. Nếu thiếu niềm tin và khát vọng, làm sao có “bình minh đậu trên trang sách” hay “hạt sương lung linh”? Thực tại trong thơ là thực tại đã được thấm đẫm cảm xúc.

4. Bài học cho người sáng tác và tiếp nhận

- Đối với người sáng tác: Thơ phải bắt nguồn từ đời sống, vì vậy cần tích lũy trải nghiệm, quan sát và rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống. Nhưng muốn thơ sâu sắc, người viết phải có cảm xúc chân thành, mãnh liệt, biết nuôi dưỡng tâm hồn nghệ sĩ.

- Đối với người tiếp nhận: Đọc thơ không chỉ là hiểu chữ mà còn là lắng nghe trái tim nhà thơ. Người đọc cần mở lòng để thấu cảm, đồng thời trau dồi tri thức để cảm nhận sâu hơn giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm

III. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề nghị luận.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link