Nhận xét về chi tiết trong truyện ngắn, có ý kiến cho rằng: “Do dung lượng

Câu hỏi số 844375:

Vận dụng

Nhận xét về chi tiết trong truyện ngắn, có ý kiến cho rằng: “Do dung lượng truyện ngắn hạn chế nên sự tuyển dụng chi tiết đưa vào tác phẩm, phục vụ cho chủ đề, cho tư tưởng chung, cho việc khắc họa tính cách, tâm lí nhân vật... là trách nhiệm, tài năng của nhà văn.”

(Phùng Quý Nhâm, Thẩm định văn học, NXB Văn nghệ, 1991, trang 83)

Bằng trải nghiệm về truyện ngắn, em hãy bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến trên.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:844375

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

1. Mở bài

– Giới thiệu ngắn gọn về đặc trưng của truyện ngắn: dung lượng ngắn, cấu trúc cô đọng, hàm súc.

– Dẫn ý kiến của Phùng Quý Nhâm → đặt vấn đề: trong truyện ngắn, chi tiết nghệ thuật giữ vai trò quan trọng, thể hiện tài năng của nhà văn.

2. Thân bài

a) Giải thích ý kiến

- Chi tiết nghệ thuật: những yếu tố nhỏ, cụ thể, giàu ý nghĩa trong tác phẩm (hành động, hình ảnh, câu nói, tình huống…).

- Vì truyện ngắn có dung lượng hạn chế → từng chi tiết phải được chọn lọc, có chức năng rõ ràng.

=> Ý kiến khẳng định trách nhiệm và tài năng của nhà văn trong việc tuyển lựa chi tiết để góp phần triển khai chủ đề, khắc họa hình tượng, tạo chiều sâu tư tưởng.

b) Bàn luận – chứng minh

- Chi tiết góp phần thể hiện chủ đề, tư tưởng tác phẩm

+ “Chiếc lá cuối cùng” (O.Henry): chiếc lá thường xuân cuối cùng → biểu tượng của hi vọng, tinh thần hi sinh.

+ “Làng” (Kim Lân): chi tiết ông Hai nghe tin làng theo giặc → khẳng định tình yêu nước gắn với tình yêu làng.

- Chi tiết khắc họa tính cách, tâm lí nhân vật:

+ “Vợ nhặt” (Kim Lân): chi tiết Tràng “nhặt được vợ” trong nạn đói → cho thấy lòng nhân hậu và khao khát hạnh phúc dù trong cảnh khốn cùng.

+ “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu): ánh mắt người đàn bà hàng chài khi kể chuyện → biểu hiện sự nhẫn nhịn, thấu hiểu lẽ đời.

- Chi tiết tạo dựng tình huống, gây bất ngờ, hấp dẫn cho truyện ngắn. Truyện ngắn cần “điểm rơi” → chi tiết là yếu tố then chốt mở nút, thắt nút.

+ Kết thúc bất ngờ trong truyện của O.Henry; chi tiết người đàn bà xin xử nhẹ cho chồng trong “Chiếc thuyền ngoài xa”.

- Chi tiết tạo giá trị biểu tượng, dư âm thẩm mĩ:

+ “Hai đứa trẻ” (Thạch Lam): chi tiết ánh sáng của chuyến tàu đêm → biểu tượng khát vọng đổi đời.
=> Những chi tiết ấy giúp truyện ngắn vượt khỏi dung lượng, mở ra chiều sâu tư tưởng.

c) Mở rộng

- Không phải mọi chi tiết đều có giá trị: chi tiết rườm rà khiến truyện ngắn mất sự cô đọng.

- Nhà văn tài năng là người chọn ít mà tinh, để một chi tiết cũng đủ tỏa sáng chủ đề.

c) Vai trò của nhà văn và bạn đọc

- Vai trò của nhà văn trong việc tuyển chọn chi tiết truyện ngắn:

+ Nhà văn phải là người “lọc” chi tiết thật kĩ, chỉ giữ lại những yếu tố tinh luyện nhất.

+ Nhà văn không chỉ chọn chi tiết để kể chuyện, mà còn để gửi gắm quan niệm nghệ thuật, tâm tư, triết lí sống.
+ Tài năng của nhà văn thể hiện ở việc tạo nên chi tiết giản dị mà ám ảnh: như một nét chấm phá nhưng mở ra chiều sâu.

=> Qua đó, chi tiết trở thành ngôn ngữ nghệ thuật đặc trưng của nhà văn.

- Vai trò của bạn đọc trong việc tiếp nhận, khám phá chi tiết trong tác phẩm:

+ Bạn đọc là người giải mã, phát hiện ý nghĩa của chi tiết, có khi còn mở rộng và làm phong phú thêm giá trị của tác phẩm.

+ Mỗi người đọc có một nền tảng, trải nghiệm riêng → chi tiết nghệ thuật có thể tạo ra nhiều tầng diễn giải, làm truyện ngắn sống lâu trong lòng công chúng.

+ Chỉ khi bạn đọc biết chú ý và cảm thụ chi tiết, truyện ngắn mới bộc lộ hết chiều sâu tư tưởng.

3. Kết bài

– Khẳng định lại ý kiến là xác đáng: chi tiết trong truyện ngắn là nơi phô diễn tài năng nghệ thuật của nhà văn.
– Mỗi chi tiết được tuyển lựa kĩ lưỡng sẽ làm truyện ngắn trở nên hàm súc, giàu sức gợi và có khả năng neo giữ trong tâm trí người đọc.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link