Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:    Xưa có anh học trò học hành dốt nát, nhưng trò

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

   Xưa có anh học trò học hành dốt nát, nhưng trò đời “xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ”, đi đâu cũng lên mặt văn hay chữ tốt.

   Có người tưởng anh ta hay chữ thật, mới đón về dạy trẻ.

   Một hôm, dạy sách Tam thiên tự, sau chữ “tước” là chim sẻ, đến chữ “kê” là gà, thầy thấy mặt chữ nhiều nét rắc rối, không biết chữ gì, học trò lại hỏi gấp, thầy cuống, nói liều: “Dủ dỉ là con dù dì”. Thầy cũng khôn, sợ nhỡ sai, người nào biết thì xấu hổ mới bảo học trò đọc khẽ, tuy vậy, trong lòng vẫn thấp thỏm. Nhân trong nhà có bàn thờ thổ công, thầy mới đến khấm thầm xin ba đài âm dương để xem chữ ấy có phải thật là “dù dì” không. Thổ công cho ba đài được cả ba.

   Thấy vậy, thầy lấy làm đắc chí lắm, hôm sau bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc cho to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào:

   _Dủ dỉ là con dù dì… Dủ dỉ là con dù dì…

   Bố chúng đang cuốc đất ngoài vườn, nghe tiếng đọc, ngạc nhiên bỏ cuốc chạy vào, giở sách ra xem, hỏi thầy:

   _Chết chửa! Chữ “kê” là gà, sao thầy lại dạy ra “dủ dỉ là” con “dù dì”?

   Bấy giờ thầy mới nghĩ thầm:“Mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt nữa”, nhưng nhanh trí thầy vội nói gỡ:

   _Tôi vẫn biết chữ ấy là chữ “kê”, mà “kê” nghĩa là “gà”, nhưng tôi dạy thế là dạy cho cháu biết đến tận tam đại con gà kia.

   Nhà chủ càng không hiểu, hỏi:

   _Tam đại con gà nghĩa là làm sao?

   _Thế này nhé! Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà!

                     (Ngữ Văn 10, tập một, NXB Giáo dục – 2006, tr.78 – 79)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết
Văn bản trên thuộc thể loại nào? Giới thiệu vài nét về thể loại đó? 
Câu hỏi:217308
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức đã học trong bài “Khái quát văn học dân gian Việt Nam” và văn bản “Tam đại con gà”.
Giải chi tiết

_Văn bản trên thuộc thể loại truyện cười dân gian Việt Nam.

_Truyện cười: Tác phẩm tự sự dân gian ngắn, có kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ, kể về những sự việc xấu, trái tự nhiên trong cuộc sống, có tác dụng gây cười nhằm mục đích giải trí, phê phán.

_Phân loại:

+Truyện khôi hài: chú yếu để giải trí nhưng vẫn có giá trị giáo dục. Ví dụ: Làm theo lời vợ dặn; Con rắn vuông; Lợn cưới, áo mới,

+Truyện trào phúng: chủ yếu nhằm phê phán những thói hư tật xấu của các hạng người trong xã hội. Ví dụ: Tam đại con gàNhưng nó phải bằng hai mày,…

Câu hỏi số 2:
Vận dụng
Phân tích các tình huống gây cười trong văn bản.
Câu hỏi:217309
Phương pháp giải
Phân tích.
Giải chi tiết

Các tình huống gây cười trong văn bản:

_Tình huống thứ nhất: gặp chữ kê (gà), thầy thấy mặt chữ nhiều rắc rối, không biết chữ gì, trong khi đó học trò lại hỏi gấp.

+Chi tiết bí quá, thầy nói liều “Dủ dỉ là con dù dì” lột trần bản chất “dốt”, đáng cười chê của thầy đồ: làm thầy mà lại không biết chữ, không biết chưa mà dám nói liều.

+Chi tiết thầy thận trọng bảo học trò đọc khe khẽ chứng tỏ thầy  đồ nhận thức được sự dốt nát của mình nhưng lại sĩ diện hão.

+Chi tiết thầy khấn thổ công, xin ba đài âm dương tiếp tục tô đậm sự thận trọng hài ước của ông thầy. Khi ba lần gieo đài âm dương được cả ba, thầy tự tin ngồi bệ vệ trên giường, bảo học trò đọc to. Sự tăng tiến trong hành động khiến cái dốt được khuếch trương lên, tiếng cười vì thế mà không nín được.

_Tình huống thứ hai: Cuộc chạm trán bất ngờ của ông thầy với chủ nhà.

+Khi bị chủ nhà lật tẩy cái dốt, thầy vẫn cố tình chống chế, tìm cách lấp liếm, che giấu cái sự dốt của mình bằng “lí sự cùn”, nhưng càng giấu, cái dốt càng lộ rõ, càng bị khuếch đại: “tôi dạy thế là dạy cho cháu biết đến tận tam đại con gà kia.”, “Dủ dì là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà!”. Đến đây, mâu thuẫn trái tự nhiên trong nhân vật bị vạch trần: dốt – giấu dốt.

Câu hỏi số 3:
Vận dụng
Phân tích tài nghệ ngôn ngữ của các tác giả dân gian trong câu văn in đậm cuối văn bản. 
Câu hỏi:217310
Phương pháp giải
Phân tích, tổng hợp.
Giải chi tiết

Câu văn in đậm cuối văn bản là câu nói chống chế của thầy đồ sau khi cái sự dốt của thầy bị chủ nhà phát giác. Câu nói thể hiện tài nghệ sử dụng ngôn ngữ giản dị mà rất tinh của các tác giả dân gian. Yếu tố vần điệu trong câu nói đã góp phần tăng tính bất ngờ và yếu tố gây cười cho truyện.

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu
Bài học dân gian tác giả muốn gửi gắm qua văn bản là gì? 
Câu hỏi:217311
Phương pháp giải
Phân tích, tổng hợp.
Giải chi tiết

Bài học dân gian tác giả gửi gắm qua câu chuyện: chớ nên giấu dốt, trái lại hãy mạnh dạn học hỏi không ngừng.

Quảng cáo

Tham Gia Group Dành Cho 2K9 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí

>> Học trực tuyến Lớp 10 cùng thầy cô giáo giỏi tại Tuyensinh247.com, (Xem ngay) Cam kết giúp học sinh học tốt, bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, làm quen kiến thức, định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 10

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com