Anh (chị) hãy cảm nhận hai đoạn thơ sau trong đoạn trích Việt Bắc, từ đó nhận xét về sự

Câu hỏi số 385387:

Vận dụng cao

Anh (chị) hãy cảm nhận hai đoạn thơ sau trong đoạn trích Việt Bắc, từ đó nhận xét về sự kế thừa và phát huy vẻ đẹp của thơ ca dân tộc trong thơ Tố Hữu.

“Mình đi, có nhớ những ngày

Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù

Mình về, có nhớ chiến khu

Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai

Mình về, rừng núi nhớ ai

Trám bùi để rụng, măng mai để già.”

Và:

“Ta đi ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi.

Thương nhau chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.”

(Trích Việt Bắc – Ngữ văn lớp 12, tập 1, NXB Giáo dục, 2019, tr.110 – 111)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:385387

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giới thiệu tác giả Tố Hữu và tác phẩm Việt Bắc

- Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca Cách mạng Việt Nam. Đường Cách mạng, đường thơ Tố Hữu gắn liền với các chặng đường của cách mạng Việt Nam.

- Tập thơ Việt Bắc là một trong những thành tựu xuất sắc của văn học những năm kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Tập thơ là tiếng ca hùng tráng, thiết tha về cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược, phản ánh những chặng đường gian lao, anh dũng và thắng lợi của dân tộc.

2. Phân tích đoạn thơ

a. Đoạn 1:

- Cả đoạn thơ là lời ướm hỏi của đồng bào Việt Bắc

- Mỗi cặp lục bát lại khơi gợi một kỷ niệm về những tháng ngày sâu nặng nghĩa tình của Việt Bắc.

+ Những câu sáu là những câu hỏi đồng dạng “mình đi (về), có (còn) nhớ…?” để khơi gợi nỗi nhớ của người về xuôi. Điệp từ “nhớ” trở thành một sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối, là sợi nhớ, sợi thương về những kỉ niệm kháng chiến.

+ Những câu tám tiếp nối để gợi nhắc lại những mốc thời gian đầu tiên trong mười lăm năm gắn bó (từ khởi nghĩa Bắc Sơn 1940, 1941 căn cứ địa Việt Bắc ra đời đến kháng chống Pháp thắng lợi 1954).

- Bằng việc sử dụng triệt để nghệ thuật đối, người Việt Bắc đã gợi nhớ:

+ những tháng ngày gian khổ “mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù”

+ con người Việt Bắc nghèo khổ nhưng chung thủy, tình nghĩa, đồng cam cộng khổ cùng kháng chiến “miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai”

- Đồng thời người Việt Bắc cũng thể hiện tình cảm nhớ thương của mình qua hình ảnh nhân hóa và hoán dụ sống động, với cách nói đậm chất miền núi:

Mình về, rừng núi nhớ ai

Trám bùi để rụng, măng mai để già

b. Đoạn 2:

- Cả đoạn thơ là lời khẳng định thủy chung son sắt của cán bộ kháng chiến

- Tác giả đã tái hiện hình ảnh Việt Bắc trong hồi tưởng

+ Nhớ những ngày khó khăn gian khổ nhưng đậm đà tình nghĩa:

Ta đi ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…

Thương nhau chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Bốn câu thơ là lời khẳng định, khi chia xa người ra đi sẽ không bao giờ quên đi những tháng ngày gắn bó, ta với mình đã đồng cam cộng khổ, cùng chia sẻ đắng cay và cùng chung hưởng ngọt bùi. Tác giả đã cụ thể hóa sự đồng cam cộng khổ ấy bằng hình ảnh “chia củ sắn lùi/ Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng”.

+ Nhớ người mẹ Việt Bắc:

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô

Hình ảnh người mẹ hiện ra trong bối cảnh nắng cháy lưng, vẫn địu con lên rẫy làm việc, cần mẫn chăm chỉ bẻ từng bắp ngô... đã gợi ra sự tần tảo chắt chiu, cần cù lao động của những bà mẹ trong kháng chiến đã đùm bọc, cưu mang chiến sĩ, cán bộ cách mạng.

=> Thông qua hai đoạn thơ, người đọc thấy được tình cảm gắn bó giữa người ra đi và người ở lại, đó là tình cảm quân dân như cá với nước.

c. Nhận xét

- Chủ đề văn bản đậm tính dân tộc, và được thể hiện rõ ở hai khổ thơ: Dựng lên bức tranh thiên nhiên, cuộc sống Việt Bắc chân thực, sống động, nên thơ, gợi cảm. Khẳng định nghĩa tình gắn bó thắm thiên của những con người Việt Bắc, với nhân dân, với đất nước. Đó là ân tình cách mạng mà chiều sau là truyền thống đạo lí thủy chung của dân tộc ...

- Sử dụng thể thơ lục bát thuần dân tộc vô cùng điêu luyện.

- Hình ảnh thơ bình dị, gần gũi: trám bùi, măng mai,…

- Vận dụng hiệu quả lời ăn, tiếng nói giản dị của nhân dân trong đời sống và ca dao (Tiêu biểu đại từ ta mình).

- Giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, tha thiết (đại từ ta - mình, điệp ngữ mình đi / mình về, các tiểu đối,…

=> Văn bản Việt Bắc nói chung và đoạn trích nói riêng thể hiện tính dân tộc đậm đà từ nội dung cho tới hình thức nghệ thuật.

3. Tổng kết

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.