Trong đoạn trích “Đất Nước” (trích trường ca “Mặt đường khát vọng”), tác giả Nguyễn

Câu hỏi số 529419:

Vận dụng cao

Trong đoạn trích “Đất Nước” (trích trường ca “Mặt đường khát vọng”), tác giả Nguyễn Khoa Điềm nhiều lần nêu định nghĩa về Đất Nước:

“Đất là nơi anh đến trường

Nước là nơi em tắm

Đất Nước là nơi ta hò hẹn

Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm

Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”

Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi””

“Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ

Đất là nơi Chim về

Nước là nơi Rồng ở

Lạc Long Quân và Âu Cơ

Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng”

“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ

Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời”

Anh/chị hãy cảm nhận về hình tượng Đất Nước trong những đoạn thơ trên, từ đó nêu lên tư tưởng mà nhà thơ muốn truyền tải qua cách định nghĩa mới mẻ của mình về Đất Nước.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:529419

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Nêu định nghĩa về Đất Nước của tác giả Nguyễn Khoa Điềm qua đoạn trích “Đất Nước”.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài:

- Dẫn dắt giới thiệu ba đoạn trích nêu định nghĩa về Đất Nước của tác giả Nguyễn Khoa Điềm qua đoạn trích “Đất Nước”

- Giới thiệu tác giả, đoạn trích

* Giới thiệu tác giả Nguyễn Khoa Điềm.

Sinh năm 1943 tại huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên- Huế trong một gia đình có truyền thống yêu nước và cách mạng, thuộc thế hệ các nhà thơ thời kì chống Mĩ cứu nước. Thơ ông hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nước, con người Việt Nam.

* Giới thiệu đoạn trích “Đất Nước”.

- Xuất xứ: nằm trong phần đầu chương V của trường ca “Mặt đường khát vọng”

- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm được hoàn thành ở chiến khu Trị- Thiên năm 1971, in lần đầu năm 1974, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ vùng đô thị tạm chiếm miền Nam về non sông đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống đế quốc Mĩ xâm lược.

II. Thân bài:

1) Cảm nhận về hình tượng Đất Nước qua các đoạn trích:

a) Hình tượng Đất Nước trong đoạn 1- Đất Nước từ góc nhìn địa lí.

* Đất Nước là những không gian gần gũi, thân thuộc với cuộc sống mỗi người:

Đất là nơi anh đến trường

Nước là nơi em tắm

* Đất Nước là những không gian riêng tư, thầm kín của tình yêu đôi lứa:

Đất Nước là nơi ta hò hẹn

Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm

* Đất Nước còn là những không gian lớn rộng, là núi là biển:

Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”

Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”

b) Hình tượng Đất Nước trong đoạn 2- Đất Nước từ góc nhìn lịch sử.

“Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ

Đất là nơi Chim về

Nước là nơi Rồng ở

Lạc Long Quân và Âu Cơ

Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng”

Đó là một Đất Nước thiêng liêng và hào hùng:

- Là nơi đoàn tụ của các dân tộc anh em để xây dựng nên khối đoàn kết toàn dân, đồng lòng nhất trí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước

- Là nơi dừng chân của những vật thiêng “Chim về”, “Rồng ở” -> Tác giả đưa người đọc trở về với khởi thủy, cội nguồn Đất Nước bằng truyền thuyết “Lạc Long Quân và Âu Cơ- Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng”, lập ra triều đại đầu tiên của dân tộc ta là triều đại Vua Hùng, tục truyền kéo dài tới 18 đời. Với truyền thuyết ấy, tác giả đã khơi dậy niềm tự hào của mỗi người con đất Việt về dòng giống con Rồng cháu Tiên của mình

c) Hình tượng Đất Nước trong đoạn 3- Đất Nước từ góc nhìn trách nhiệm.

“Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ

Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời”

- Trước hết, nhà thơ khẳng định “ĐN là máu xương của mình”, là một phần cơ thể trong mỗi chúng ta. Vận mệnh của đất nước cũng chính là vận mệnh của bản thân mình, hay nói cách khác là số phận cá nhân nằm trong số phận của Đất Nước.

- Từ nhận thức đó, nhà thơ đã lay tỉnh ý thức trách nhiệm của mỗi con người, nhất là của thế hệ trẻ vùng đô thị tạm chiếm miền Nam.

2) Tư tưởng mà nhà thơ muốn truyền tải qua cách định nghĩa mới mẻ về Đất Nước:

Tác giả nêu định nghĩa về đất nước từ các góc nhìn toàn diện- địa lí và lịch sử. Nguyễn Khoa Điềm đã mang đến một cái nhìn mới, nghiêng nhiều hơn về các không gian riêng tư, không gian đời thường để phát hiện ra một Đất Nước hết sức thân quen, gần đối với cá nhân mỗi người.

-> Từ đó tác giả đã nêu bật tư tưởng: Đất Nước của nhân dân, để khơi gợi trách nhiệm của mỗi cá nhân với Đất Nước.

3) Tổng hợp, đánh giá:

- Tác giả khai thác cách cấu tạo từ tiếng Việt- từ ghép đất nước- để đi sâu vào từng thành tố làm nên đất nước. Nhà thơ nhiều lần tách từ đất nước ra rồi lại hợp nhất trong một chỉnh thể thống nhất hài hoà. Nhờ đó Đất Nước hiện ra không còn trừu tượng nữa, Đất Nước vừa cụ thể, riêng tư, gần gũi vừa lớn lao, cao cả, thiêng liêng

- Những câu thơ liên tiếp được viết theo lối định nghĩa “Đất là…”, “Nước là…”, “Đất Nước là…” nhưng không hề khô khan mà hết sức thú vị, hấp dẫn, vì tác giả đã dẫn người đọc bước vào thế giới tưởng tượng vô cùng bay bổng…, lồng ghép những thần thoại dân gian hấp dẫn…

III. Kết luận

- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.

- Tôn vinh vị trí của tác giả.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.