Ngoài việc phản ánh đầy đủ sự thật cuộc sống, văn học còn có nhiệm vụ buộc người

Câu hỏi số 561556:

Vận dụng cao

Ngoài việc phản ánh đầy đủ sự thật cuộc sống, văn học còn có nhiệm vụ buộc người đọc nhìn chăm chú hơn, nghiêm khắc hơn vào bản thân mình, từ đó hiểu sâu sắc hơn sự thật bản thân mình.

(Hoàng Ngọc Hiến, Văn học và học văn)

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết của mình, hãy làm sáng tỏ.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:561556

Phương pháp giải

phân tích, lí giải, tổng hợp.

Giải chi tiết

1. Giải thích

- Sự thật đời sống: Hiện thực khách quan, bên ngoài => Đương nhiên.

- Sự thật của bản thân: Tâm hồn con người, bên trong => Căn cốt, cốt lõi à Dường như đang bị lãng quên, chưa được đánh giá đúng mực.

=> Văn học phản ánh đồng thời cả sự thật đời sống và sự thật của bản thân con người.

=> Tầm quan trọng không thể bỏ qua và chưa được nhận thức đầy đủ của việc nhìn chăm chú, nghiêm khắc hơn vào bản thể.

2. Bàn luận

a. Văn học có khả năng phản ánh đầy đủ sự thật đời sống

- Văn học phản ánh toàn diện + chân thực bức tranh đời sống xã hội với những quy luật (chiều sâu) – tương tác xã hội rộng lớn.

Dẫn chứng: Truyện Kiều: Hiện thực thời đại: nỗi oan khiên – số phận của người tài – tình: xã hội không coi trọng cái tình, không coi trọng người có tài.

Dẫn chứng: Tắt đèn: bối cảnh làng Đông Xá với tiếng thúc thuế, người ta phải bán chó, bán con để nộp thuế.

b. Văn học phản ánh sự thật của bản thân mình (con người)

Vì sao văn học không chỉ quan tâm đến sự thật đời sống mà còn quan tâm đến sự thật của con người?

- Văn học là nhân học à Con người là đối tượng nhận thức, phản ánh hàng đầu của văn học.

- Dù viết về hiện thực đời sống à Giúp ta hiểu về sự thật của bản thân.

- Hiểu về sự thật của bản thân không dễ:

+ Phức tạp (ý thức/vô thức; xã hội/cá nhân; giai cấp/nhân loại)

+ Rất khó để đối diện với chính mình, hiểu về mình: tô vẽ, bào chữa, cầm tù trong những định kiến.

- Chăm chú/ nghiêm khắc: để hiểu sự thật bản thân.

Có những sự thật nào về bản thân có thể tìm thấy khi đọc tác phẩm văn học?

- Sự thật dễ bị bỏ qua. Sống qua nhưng chưa ý thức đầy đủ về nó/ dễ đánh rơi nó trong sự ồn ào, hối hả.

VD: Bài Sang thu: giây phút được sống, trải nghiệm với thiên nhiên không nhiều trong cuộc đời mỗi người, ta bị cuốn đi theo cuộc sống và bỏ lỡ những giây phút đó.

VD: tình cảm tự nhiên (tình cha con, tình cảm gia đình): Lão Hạc,…: ta hay vô tâm với những người gắn bó, yêu thương ta (thường dễ xúc động với những người lạ).

à Giá trị đích thực = chăm chú để nhìn về chính mình.

- Sự thật không dễ chịu: Bóng tối – Ích kỉ - Độc ác (tự nhiên)

Dẫn chứng: Ánh trăng: Tác giả cho người lính thấy được phần bóng tối của mình: lãng quên người bạn trăng => vẻ đẹp bất toàn, không hoàn hảo nhất là khi đối diện với sự thủy chung của vầng trăng => cái không hoàn hảo của người lính càng rõ nét hơn.

Dẫn chứng: Bến quê – Nhĩ: hình ảnh lí tưởng trong mắt gia đình, làng xóm ai cũng yêu quý anh. Nhưng anh nhận ra mình là người ích kỉ, tàn nhẫn, cả đời chỉ làm cho vợ khổ, không để ý đến vợ, chỉ đến khi mình bệnh tật mới nhận ra: đôi bàn tay gầy gò của vợ, bước đi rón rén của người đàn bà cam chịu.

Buộc = không phải bằng mệnh lệnh/ giáo huấn à ám ảnh đầy nghệ thuật

- Khơi gợi sự đồng cảm: Hình tượng (khái quát – cụ thể: số phận, cá nhân >< khái niệm trừu tượng) + Ngôn từ (tưởng tượng về nó à Sống động, nhập thân = Sống một cuộc đời đầy cảm xúc à Tự soi chiếu, tự nhận thức về bản thân.

Dẫn chứng: Bến quê – Nhĩ: mọi người yêu quý, tự hào về anh. Nhĩ tự nhận ra là mình không đúng, so sánh với vợ để nhận ra mình chỉ là người đàn ông tầm thường, không quan tâm đến vợ con.

- Đồng hành: Tình huống: cùng với nhân vật vật lộn: vượt qua giới hạn của bản thân, bừng ngộ, giác ngộ.

Văn chương cho con người hành trình để nhận thức. Khiến con người không thể thơ ờ, vô tình mãi, để giác ngộ về những điều tốt đẹp.

Dẫn chứng: Nhĩ – Bến quê: Nhĩ bảo đứa con sang sông để cảm nhận vẻ đẹp cuộc sống. Nhưng đứa con lại bị thu hút vào bàn cơ thế và quên mất lời cha dặn. Nhĩ đỏ mặt, vươn tay ra ngoài cửa => ân hận vì bỏ qua những giá trị đích thực của cuộc đời.

- Đồng sáng tạo: Tự tham dự, tự nhận thức à Nhận thức về bản thân à Thanh lọc: phản tình.

3. Bàn luận mở rộng:

- Sự thật bản thân: Hiểu sâu – vượt qua – hoàn thiện = niềm tin về khả năng tự hoàn thiện >< Mạt sát, nghiệt ngã.

à Nhà văn từng trải – phát hiện, nhân đạo.

- Bản lĩnh: Đối diện với sự thật của con người/ về con người: chọc giận con người/ phẫn nộ người đọc

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link