“Mã định danh” hội nhập thế giới [1] Khi nói đến bản sắc văn hóa
“Mã định danh” hội nhập thế giới
[1] Khi nói đến bản sắc văn hóa dân tộc, không thể phủ nhận vai trò hết sức to lớn của văn hóa dân gian đối với việc hình thành bản sắc văn hóa dân tộc. Trước hết, sự ra đời và định hình của văn hóa dân gian gắn với những giai đoạn sớm nhất của lịch sử dân tộc. Văn hóa dân gian là “văn hóa gốc”, “văn hóa mẹ”, tức văn hóa khởi nguồn, sản sinh và nuôi dưỡng các hình thức phát triển cao sau này, như văn hóa chuyên nghiệp, bác học, cung đình. Văn hóa dân gian còn là văn hóa của quần chúng lao động, mang tính bản địa, tính nội sinh cao. Những thuộc tính này thể hiện trên nhiều bình diện, như ứng xử của con người với môi trường tự nhiên theo hướng nặng về thích ứng và hòa hợp. Cách ứng xử này còn thấy ở cách ăn, mặc, ở, đi lại, quan hệ cộng đồng. Tất cả các nhân tố kể trên khiến cho văn hóa dân gian hàm chứa và thể hiện tính bản sắc cao của văn hóa dân tộc.
[2] Nhận định về văn hóa dân gian, nhiều nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng đây chính là “bộ gen của văn hóa dân tộc”, là “vườn ươm cho văn nghệ chuyên nghiệp, là sự giữ gìn cốt cách bền vững của dân tộc”. Do đó, việc sưu tầm và nghiên cứu văn hóa dân gian chính là cách “biến di sản quá khứ thành tài sản hôm nay”. Văn hóa và văn hóa dân gian được phát huy đúng mức sẽ là “nguồn năng lượng nuôi dưỡng sức mạnh kinh tế và chính trị mỗi quốc gia để vượt qua thử thách, khai thác thời cơ”.
[3] Vai trò của văn hóa dân gian quan trọng như vậy song hiện việc bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc đang gặp nhiều khó khăn. Trước hết, do Việt Nam là nước đa dân tộc, mà mỗi dân tộc lại có nhiều ngành khác nhau dẫn tới phạm vi, đối tượng và vùng nghiên cứu cũng nhiều và rộng lớn, khiến công việc của các nhà nghiên cứu, sưu tầm phải đối mặt với nhiều thách thức hơn. Thách thức là vì di sản văn hóa phi vật thể đang biến đổi nhanh bởi sự ảnh hưởng của kinh tế thị trường; bởi tốc độ đô thị và toàn cầu hóa trong khi lực lượng nghiên cứu, sưu tầm tâm huyết và am hiểu văn hóa dân gian lại ngày càng ít đi.
[4] Chúng ta có những hoạt động gìn giữ phát huy như phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú và Nghệ nhân nhân dân. Việc này là chính sách rất đúng, thực hiện tốt nhưng chưa đủ. Nghệ nhân là người nắm giữ di sản cực kỳ quan trọng. Họ thậm chí còn có thể được ví là báu vật nhân văn sống, song thời điểm hiện tại chúng ta mới chú trọng tới việc tôn vinh mà chưa tìm hiểu được nhu cầu lớn nhất của họ là cần có được môi trường để thực hành, sáng tạo và truyền dạy. Thực tế, phần lớn các nghệ nhân đều cao tuổi và sinh sống ở những vùng sâu, vùng xa. Do đó, bên cạnh việc tôn vinh, nâng đỡ về tinh thần thì sự quan tâm về vật chất giúp họ vơi bớt nỗi lo cuộc sống cơm áo gạo tiền để tập trung sáng tạo, truyền dạy là vô cùng quan trọng. Một số tỉnh như Phú Thọ, Bắc Ninh cũng đã có nhiều sáng tạo trong việc đãi ngộ các nghệ nhân tuy không phải nhiều nhưng cũng giúp các nghệ nhân có thêm thời gian, tâm huyết để truyền dạy cho lớp trẻ, cho học trò.
[5] Trong thời điểm hiện tại, cái lợi của toàn cầu hóa về văn hóa chính là sự đa nguyên về văn hóa, giúp các nền văn hóa có cơ hội đến với nhau để giao lưu tiếp biến và thông qua đó tăng thêm nội lực, sức sáng tạo cho mình. Toàn cầu hóa cũng giúp cải thiện cơ sở hạ tầng kinh tế - kỹ thuật phục vụ cho văn hóa và giúp hoạt động sáng tạo văn hóa trở nên chuyên nghiệp hóa, hình thành nên các đội ngũ hoạt động chuyên nghiệp nên có hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, nó cũng là thách thức, bởi sức ép làm thế nào để hòa nhập mà vẫn giữ bản sắc riêng biệt của mỗi dân tộc.
[6] Cần hiểu rằng văn hóa dân gian là một thực thể sống, nảy sinh, tồn tại và phát triển gắn với sinh hoạt văn hóa cộng đồng của quần chúng lao động. Vì vậy, khi nhận thức, lý giải các hiện tượng văn hóa dân gian phải gắn liền với môi trường sinh hoạt văn hóa của nó, tức là các sinh hoạt văn hóa của cộng đồng. Cần nghiên cứu, nhìn nhận văn hóa dân gian trong môi trường bảo tồn động. Trong quy luật vận động của di sản văn hóa phi vật thể là tái sáng tạo trên cơ sở gốc thực tế không có di sản văn hóa phi vật thể nào còn nguyên gốc như mọi người nghĩ, mà nó luôn được bảo tồn trong sự sống động và luôn được bảo tồn trong một quá trình tái sáng tạo nhưng hồn cốt vẫn giữ được. Đó mới là di sản.
[7] Việt Nam có một nền văn hóa lâu đời và đậm đà bản sắc, tuy nhiên để “mã định danh” có sức sống và lan tỏa mạnh mẽ để thế giới chỉ cần nhìn vào đó đã có thể khẳng định là Việt Nam thì cần phải tập trung quảng bá và định vị thương hiệu. Khi sức mạnh của “mã định danh” văn hóa Việt được lan tỏa thì sẽ không còn chuyện âm nhạc, trang phục, món ăn… của nước này bị lẫn, “nhận vơ” thành nước khác. Muốn như vậy thì mỗi người dân, nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý… cần phải có cách nhìn nhận đúng về văn hóa, đặc biệt là văn hóa dân gian, để có cách ứng xử phù hợp, góp phần khẳng định giá trị, nâng cao vị thế dân tộc.
TS TRẦN HỮU SƠN
Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dưới đây:
Mục đích chính của bài viết này là gì?
Đáp án đúng là: B
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: B
Theo đoạn [1], nhận định nào sau đây KHÔNG PHẢI là thuộc tính của văn hóa dân gian?
Đáp án đúng là: C
Đọc văn bản, suy luận
Đáp án cần chọn là: C
Theo đoạn [2], sưu tầm và nghiên cứu văn hóa dân gian là cách bảo tồn nguồn khai thác cho văn nghệ chuyên nghiệp.
Đúng hay sai?
Đáp án đúng là: A
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: A
Kéo thả các cụm từ phù hợp vào mỗi chỗ trống:
Công việc của các nhà nghiên cứu, sưu tầm phải đối mặt với. Một mặt, di sản văn hóa phi vật thể đang cùng với sự ảnh hưởng của kinh tế thị trường, của tốc độ đô thị và toàn cầu hóa. Mặt khác, lực lượng nghiên cứu, sưu tầm và am hiểu văn hóa dân gian lại ngày càng ít đi.
Đáp án đúng là: nhiều thách thức; biến đổi nhanh; tâm huyết
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: nhiều thách thức; biến đổi nhanh; tâm huyết
Theo đoạn [4], những hoạt động nào CHƯA được thực hiện đầy đủ với nghệ nhân để bảo tồn văn hóa dân tộc?
(Chọn hai đáp án đúng)
Đáp án đúng là: B; D
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: B; D
Điền một cụm từ không quá BA tiếng trong đoạn [6] vào chỗ trống:
Nếu môi trường sinh hoạt văn hóa của quần chúng lao động là mảnh đất màu mỡ thì văn hóa dân gian giống như một [input]nảy mầm, bám rễ và phát triển gắn với mảnh đất cộng đồng ấy.
Đáp án đúng là: thực thể sống
Đọc, suy luận
Đáp án cần điền là: thực thể sống
Theo đoạn [6), “bảo tồn động” có nghĩa là giữ hồn cốt di sản gắn với môi trường sinh hoạt văn hóa cộng đồng và tái sáng tạo trong sự sống động của mỗi địa phương.
Đúng hay sai?
Đáp án đúng là: A
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: A
Điền một cụm từ không quả HAI tiếng trong bài đọc vào chỗ trống:
Theo tác giả, cụm từ “mã định danh” tương đương với khái niệm[input]
Đáp án đúng là: bản sắc
Suy luận
Đáp án cần điền là: bản sắc
Đọc đoạn [5] và [6] của bài, chọn hai đáp án đúng cho câu hỏi sau:
Tại sao tác giả cho rằng: “toàn cầu hóa về văn hóa cũng là thách thức...”?
Đáp án đúng là: B; D
Đọc, suy luận
Đáp án cần chọn là: B; D
Kéo thả các cụm từ phù hợp vào mỗi chỗ trống:
Văn hóa dân gian “” cần được bảo tồn và phát huy. Hiện nay, việc bảo tồn và phát huy vốn quývăn hóa vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa để khẳng định, nâng tầm là trách nhiệm của các địa phương, của các nhàvà của mỗi người dân Việt Nam.
Đáp án đúng là: bộ gen của văn hóa dân tộc; di sản; vị thế dân tộc; quản lý văn hóa
Đọc bài, suy luận
Đáp án cần chọn là: bộ gen của văn hóa dân tộc; di sản; vị thế dân tộc; quản lý văn hóa
Quảng cáo
Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com
