XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG
XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP
Xà phòng là hỗn hợp các muối sodium hoặc potassium của acid béo và một số chất phụ gia. Các acid béo ở đây thường là acid no như palmitic acid, stearic acid. Chất phụ gia được dùng thường là chất độn là tăng độ cứng dễ đúc thành bánh, chất tạo màu và chất tạo hương. Một số loại xà phòng được cho thêm chất dưỡng da, chất diệt khuẩn,…
Muối của acid béo (có trong xà phòng) được cấu tạo từ một phần ưa nước nối với một phần kị nước.
- Phần ưa nước (tan trong nước) là nhóm carboxylate −COO.
- Phần kị nước (không tan trong nước nhưng tan trong dầu, mỡ) là các gốc hydrocarbon mạch dài, như C17H35−, C15H31−,...
Cơ chế giặt rửa của xà phòng như sau
- Sợi vải có dính vết bẩn dầu, mỡ được ngâm trong môi trường nước, do sức căng bề mặt của nước lớn nên nước không thể tách hoặc hòa tan vết dầu, mỡ này.
- Khi cho xà phòng vào nước, tạo thành dung dịch có sức căng bề mặt nhỏ, giúp xà phòng ngấm vào các sợi vải. Phần kị nước (chẳng hạn gốc C17H35− trong phân tử sodium stearate) quay về phía dầu mỡ và thâm nhập vào vết dầu, mỡ; còn phần ưa nước có xu hướng quay ra ngoài và thâm nhập vào nước.
- Kết quả là vết dầu, mỡ bẩn bị phân chia thành các hạt rất nhỏ phân tán vào nước. Nhờ đó chúng bị rửa trôi khỏi bề mặt của vật cần giặt rửa.
Trong công nghiệp, để sản xuất xà phòng, người ta thường đun chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật) với dung dịch kiềm đặc ở nhiệt độ cao. Sau phản ứng, hỗn hợp muối của các acid béo được tách ra bằng cách cho dung dịch muối ăn bão hòa vào hỗn hợp sản phẩm. Các muối của acid béo nổi lên, được lấy ra, sau đó được trộn với các phụ gia để làm xà phòng. Phần dung dịch còn lại đem tách và thu hồi glycerol.
Ngày nay một phần xà phòng được sản xuất từ các alkane mạch dài lấy từ công nghiệp chế biến dầu mỏ theo sơ đồ sau:
Đặc điểm chung của chất giặt rửa là phân tử luôn có phần ưa nước và phần kị nước giống như các muối của acid béo trong xà phòng. Các chất giặt rửa này có thể là chất có trong tự nhiên hoặc là chất tổng hợp. Chất giặt rửa tự nhiên là chất giặt rửa có nguồn gốc từ thiên nhiên. Chất giặt rửa tổng hợp là những chất giặt rửa do con người điều chế.
- Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp điển hình là các muối:
CH3[CH2]10CH2OSO3-Na+ (1) hoặc CH3[CH2]11C6H4SO3-Na+ (2)
- Chất giặt rửa tổng hợp được sản xuất từ parafin dầu mỏ, chẳng hạn:
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 dưới đây:
Nhận xét dưới đây là đúng hay sai?
Nguyên nhân chính khiến cho không thể chỉ dùng nước làm sạch vết dầu mỡ bám trên quần áo là vì dầu mỡ không tan được trong nước và nước không làm tách vết dầu mỡ ra khỏi quần áo do sức căng bề mặt lớn.
Đáp án đúng là: A
''Sợi vải có dính vết bẩn dầu, mỡ được ngâm trong môi trường nước, do sức căng bề mặt của nước lớn nên nước không thể tách hoặc hòa tan vết dầu, mỡ này’’
Đáp án cần chọn là: A
Thành phần chính của xà phòng có thể gồm
Đáp án đúng là: B; C; D; E
Phân tích dữ liệu đoạn văn.
Đáp án cần chọn là: B; C; D; E
Các nhận định dưới đây là đúng hay sai?
| Đúng | Sai | |
|---|---|---|
| a) Phần ưa nước của muối acid béo là phần không phân cực trong phân tử muối. | ||
| b) NaCl có tác dụng ngăn không cho phản ứng thủy phân ngược của chất béo diễn ra. | ||
| c) Phản ứng khi cho chất béo tác dụng với kiềm đặc ở nhiệt độ cao còn gọi là phản ứng xà phòng hóa. |
Đáp án đúng là: S; Đ
a) Cấu tạo của xà phòng.
b) Vai trò của NaCl
c) Phản ứng thuỷ phân chất béo.
Đáp án cần chọn là: S; Đ
Kéo thả các đáp án vào vị trí thích hợp
- Quá trình sản xuất xà phòng trong công nghiệp và chất giặt rửa tổng hợp đều có điểm bắt nguồn chung là từ.
- Bản chất hóa học của xà phòng và chất giặt rửa là
Đáp án đúng là: dầu mỏ; giống nhau
Phân tích dữ liệu đoạn văn.
Đáp án cần chọn là: dầu mỏ; giống nhau
Vì sao không nên sử dụng xà phòng với nước cứng?
Đáp án đúng là: C
Dựa vào dữ liệu đoạn văn.
Đáp án cần chọn là: C
Mệnh đề dưới đây đúng hay sai?
Trong quá trình giặt rửa bằng xà phòng với nước cứng không có phản ứng hóa học nào xảy ra.
Đáp án đúng là: B
Tác hại của việc giặt rửa trong nước cứng.
Đáp án cần chọn là: B
Chất nào ít gây ô nhiễm môi trường nhất?
Đáp án đúng là: B
Chất giặt rửa tự nhiên là chất giặt rửa có nguồn gốc từ thiên nhiên.
Đáp án cần chọn là: B
Quảng cáo
Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com
