Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

CHẤT CHỈ THỊ ACID – BASE Thuật ngữ acid hoặc base (acid hoặc kiềm) vẫn thường xuất hiện

CHẤT CHỈ THỊ ACID – BASE

Thuật ngữ acid hoặc base (acid hoặc kiềm) vẫn thường xuất hiện rất phổ biến trong đời sống gia đình. Để nhận biết một dung dịch có môi trường là acid hay là base người ta sử dụng tới chất chỉ thị acid – base. Chất chỉ thị acid – base là chất có màu sắc biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch. Một trong những chất chỉ thị thông dụng nhất trong các kĩ thuật chuẩn độ acid - base đó là phenolphthalein. Adolf van Bayer đã phát hiện ra phenolphtalein vào năm 1871. Ông đã quan sát thấy sự hình thành của phenolphtalein khi đun nóng phenol với phthalic anhydride với sự có mặt của acid:

Phenolphthalein là chất rắn kết tinh không màu, đôi khi nó có thể ở dạng bột màu vàng nhạt hoặc màu cam. Đây là một chất không tan trong nước nhưng tan trong cồn. Ở trạng thái tự nhiên, phenolphtalein tồn tại ở dạng acid yếu không màu, được kí hiệu là HIn. Hằng số phân li acid (Ka) của HIn là 3.10-10. Base liên hợp của nó có màu đỏ hồng đậm. Trong dung dịch nước, phenolphthalein sẽ có trạng thái cân bằng như sau: HIn + H2O ⇌ In- + H3O+

Theo nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier, trạng thái cân bằng trên sẽ chuyển dịch sang trái nếu nồng độ của  H3O+ tăng lên, tức là trong dung dịch ưu tiên chiều phản ứng: In- + H3O+ ⟶ HIn + H2O hơn. Nếu dung dịch có tính base mạnh thì cân bằng chuyển dịch sang phải vì ion OH− sẽ phản ứng với các phân tử HIn chuyển hóa thành In.

Trong các phép chuẩn độ, phenolphtalein được thêm vào để nhận ra điểm dừng chuẩn độ. Tại điểm này có sự thay đổi màu sắc đột ngột của dung dịch được chuẩn độ vì có sự thay đổi của pH trong môi trường chuẩn độ làm thay đổi trạng thái tồn tại của chất chỉ thị màu, từ đó màu của chỉ thị sẽ thay đổi là một dấu hiệu nhận biết đã đến lúc cần dừng chuẩn độ. Người ta coi rằng có một pH trung gian nào đó một nửa phenolphtalein ở dạng acid và một nửa ở dạng base liên hợp có màu. Độ pH trung gian này có thể được tính theo phương trình Henderson – Hasselbalch cho trạng thái cân bằng chỉ thị:

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Thông hiểu

Công thức phân tử của hợp chất phenolphtalein là

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:763493
Phương pháp giải

Từ CTCT ⟹ CTPT

Giải chi tiết

Công thức phân tử của hợp chất phenolphtalein là C20H14O4.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu

Chọn các đáp án đúng

Thành phần và cấu trúc của phân tử phenolphthalein gồm

Đáp án đúng là: A; B; F

Câu hỏi:763494
Phương pháp giải

Từ CTCT ⟹ CTPT

Giải chi tiết

Thành phần và cấu trúc của phân tử phenolphthalein gồm

- Vòng thơm 6 cạnh.

- Phenol.      

- Ester.

Đáp án cần chọn là: A; B; F

Câu hỏi số 3:
Vận dụng

Các nhận định dưới đây là đúng hay sai?

Những yếu tố chỉ ra rằng phenolphthalein là acid yếu là

Đúng Sai
a) Trong cấu trúc của phenolphthalein có 2 vòng phenol có tính acid yếu nên gây cho phenolphthalein có tính acid yếu.
b) Trong cấu trúc của phenolphthalein có nhóm chức của carboxylic acid  nên gây ra tính acid yếu của phenolphthalein.
c) Ka của acid HIn rất nhỏ, do đó khả năng phân li ra ion H+ của acid này rất yếu, nên tính acid của HIn yếu.

Đáp án đúng là: Đ; S; Đ

Câu hỏi:763495
Phương pháp giải

Phân tích dữ liệu đề bài.

Giải chi tiết

a) đúng.

b) sai, vì trong cấu trúc của phenolphthalein có nhóm chức của phenol nên gây ra tính acid yếu của phenolphthalein.

c) đúng.

Đáp án cần chọn là: Đ; S; Đ

Câu hỏi số 4:
Vận dụng

Điền số thích hợp vào chỗ trống

pH trung gian mà tại đó người ta mong chờ có sự đổi màu của chỉ thị phenolphtalein là _______.(Làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất)

Đáp án đúng là: 9,5

Câu hỏi:763496
Phương pháp giải

Người ta coi rằng có một pH trung gian nào đó một nửa phenolphtalein ở dạng acid và một nửa ở dạng base liên hợp có màu. Độ pH trung gian này có thể được tính theo phương trình Henderson – Hasselbalch cho trạng thái cân bằng chỉ thị:


Giải chi tiết

pH trung gian = pKa = -log[3.10-10) = 9,5

Đáp án: 9,5

Đáp án cần điền là: 9,5

Câu hỏi số 5:
Vận dụng
không màu màu hồng HIn In−

Kéo thả các đáp án vào vị trí thích hợp 

Khi cho phenolphthalein vào cốc đựng dung dịch nước chanh có pH = 2,4 thì chỉ thị. Khi cho phenolphthalein vào cốc đựng dung dịch Ba(OH)2  nồng độ 0,1M thì nồng độ củatrong dung dịch lớn hơn nồng độ của­­­­.

Đáp án đúng là: không màu; In−; HIn

Câu hỏi:763497
Phương pháp giải

Theo nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier, trạng thái cân bằng trên sẽ chuyển dịch sang trái nếu nồng độ của  H3O+ tăng lên, tức là trong dung dịch ưu tiên chiều phản ứng: In- + H3O+ ⟶ HIn + H2O hơn. Nếu dung dịch có tính base mạnh thì cân bằng chuyển dịch sang phải vì ion OH− sẽ phản ứng với các phân tử HIn chuyển hóa thành In.

Giải chi tiết

Khi cho phenolphthalein vào cốc đựng dung dịch nước chanh có pH = 2,4 thì chỉ thị không màu. Khi cho phenolphthalein vào cốc đựng dung dịch Ba(OH)2  nồng độ 0,1M thì nồng độ của In- trong dung dịch lớn hơn nồng độ của HIn.

Đáp án cần chọn là: không màu; In−; HIn

Câu hỏi số 6:
Vận dụng

Để tổng hợp 18 mol phenolphtalein theo quá trình đã được Adolf van Bayer đã phát hiện ra vào năm 1871 cần bao nhiêu gam chất phản ứng? Biết phản ứng có hiệu suất 90%

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:763498
Phương pháp giải

Tính theo PTHH.

Giải chi tiết

nPhenol = 2nphenolphthalein = 36 (mol)

nphthalic anhydride = nphenolphthalein = 18 (mol)

⟹ m = (36.94 + 18.148)/0,9 = 6720 (gam)

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 7:
Thông hiểu

Nhận định dưới đây là đúng hay sai?

Nồng độ ion H+ ảnh hưởng tới trạng thái tồn tại của HIn

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:763499
Phương pháp giải

Theo nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier, trạng thái cân bằng trên sẽ chuyển dịch sang trái nếu nồng độ của  H3O+ tăng lên, tức là trong dung dịch ưu tiên chiều phản ứng: In- + H3O+ ⟶ HIn + H2O hơn

Giải chi tiết

Nhận định đúng, vì khi tăng nồng độ H+ cân bằng HIn + H2O ⇌ In- + H3O+ sẽ chuyển dịch sang sang trái, và ngược lại.

Đáp án cần chọn là: A

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com