Viết một bài văn nghị luận phân tích ngôi kể, điểm nhìn trần thuật

Câu hỏi số 803602:

Vận dụng

Viết một bài văn nghị luận phân tích ngôi kể, điểm nhìn trần thuật trong đoạn trích sau:

(Lược: Trưa ngày ba mươi tháng Chạp, tôi theo chân anh Ngạn cùng một người chiến sĩ liên lạc tên Vang lên ăn Tết ở Pa-khen, một bản ở ngay sát biên giới giáp nước bạn Lào. Suốt dọc đường, Ngạn kể cho chúng tôi nghe những ngày đầu kháng chiến anh hoạt động trên đất Pa- khen)

Ngạn thuộc loại người quen với rừng. Lần đầu mới gặp anh ta khó làm quen ngay. Anh hơi lạnh lùng. Anh không thích bắt tay, càng không thích mời mọc, xã giao, cả với khách lạ. Những khách lạ tới huyện đội, hãy cứ đi theo anh xuống bản một chuyến, dù không ưa anh thì cũng phải nhận thấy ở cuộc đời anh có nhiều điều đáng tìm tòi để biết. Ngạn đã ngoài bốn mươi, quê vùng xuôi, đâu tận giáp biển, nhưng từ ngày mới vào bộ đội, anh đã lăn lộn trên vùng rừng núi biên giới. Anh ở bộ đội gần hai mươi năm thì gần hai mươi năm lăn lộn trên mảnh đất này. Công tác của anh thôi thì đủ: đánh Pháp, đánh phỉ, nắm dân, tìm đất… Chúng ta hãy giở tấm bản đồ của nước Việt Nam ta. Trên địa giới miền Tây, một quãng có một cái chấm bằng hạt đất hơi lồi ra. Đó là mảnh rừng âm u có con suối mà ba chúng tôi đang đi giữa lòng nó. Chốn này, như đã nói, tôi mới đặt chân tới lần đầu. Đồng chí Vang, liên lạc của Ngạn, mới mười bảy tuổi, là người dân bản Pa-khen. Còn Ngạn? Khi Vang chưa đẻ thì Ngạn đã chiến đấu ở đây, anh và người ông ngoại của Vang là hai người đã có công đưa mảnh đất Pa-khen trở về bản đồ của Tổ quốc. Năm 1945, dù đã có chính quyền cách mạng ở biên giới nhưng vùng đất Pa-khen vẫn bị Pháp nhập vào đất Lào, mọi giấy tờ địa chính cũ bị Pháp hủy hết. Lúc ấy, Ngạn là chiến sĩ vệ quốc đoàn chiến đấu bị thương, anh bị lạc đơn vị, anh được Y Khiêu - một người con gái người Lào cõng về, chữa lành vết thương. Sau khi vết thương khỏi, Ngạn ở lại bản tạo dựng cơ sở kháng chiến tại Pa-khen.

(Lược: Sau gần nửa năm, vùng Pa-khen liên tiếp nổ ra những trận đánh phục kích, tập kích nhỏ làm rung chuyển hệ thống đồn ải của quân Pháp và bọn thổ phỉ theo Pháp. Cảm phục tài trí và lòng dũng cảm của Ngạn, cha của Y Khiêu mời Ngạn đến uống rượu và nói với Ngạn muốn gả Y Khiêu cho anh.) .....

Ông với tay lên nóc nhà lấy một ống tre, lôi từ trong cái ống tre đầy bồ hóng ra những tờ giấy bản viết bằng chữ nho và chữ nôm, có tờ đóng dấu son và đã vàng úa. Đấy là những giấy tờ mà theo cáo thị của đồn Pháp, nhà ai còn thu giấu sẽ bị đem xử bắn. Đấy là tất cả bằng chứng xác thực chứng tỏ đất Pa-khen là đất Việt Nam. Ông già Lào trao tất cả cho Ngạn, với một lời dặn: “Mảnh đất này là đất Việt Nam. Anh là người chiến sĩ bộ đội Việt Nam, anh hãy giữ lấy”.

(Trích “Nguồn suối”, Tuyển tập Nguyễn Minh Châu, Nhà xuất bản Văn học, 2006, tr 6-9)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:803602

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về truyện ngắn và tiểu thuyết

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát tác giả Nguyễn Minh Châu: cây bút tiên phong của văn học thời kỳ đổi mới, có phong cách viết sâu sắc, mang chiều sâu tư tưởng.

- Dẫn vào đoạn trích “Nguồn suối” – kể lại hành trình lên Pa-khen cùng nhân vật Ngạn.

- Nêu vấn đề nghị luận: Ngôi kể và điểm nhìn trần thuật là yếu tố nghệ thuật quan trọng giúp đoạn trích trở nên chân thực, sâu lắng và giàu cảm xúc.

II. Thân bài

1. Giới thiệu về ngôi kể trong đoạn trích

- Ngôi kể thứ nhất: Người kể xưng “tôi” – là một nhân vật chứng kiến sự việc, đồng hành cùng Ngạn và Vang.

- Vai trò: là người ngoài cuộc, không can dự trực tiếp vào quá khứ nhưng có điều kiện quan sát, suy nghĩ và cảm nhận sâu sắc.

2. Phân tích hiệu quả của ngôi kể

- Tạo độ tin cậy và chân thực cho câu chuyện, giúp người đọc dễ dàng hòa vào dòng hồi ức, trải nghiệm hành trình.

→ “Tôi theo chân anh Ngạn…” → người kể như một “nhân chứng sống”.

- Tạo điều kiện để nhân vật Ngạn hiện lên nổi bật qua cảm nhận của người kể:“Anh hơi lạnh lùng… có nhiều điều đáng tìm tòi để biết.”

- Người kể có thể bộc lộ cảm xúc, sự khâm phục, đồng cảm, khiến câu chuyện thêm xúc động và có chiều sâu nhân văn.

3. Phân tích điểm nhìn trần thuật

- Điểm nhìn của người kể chuyện đặt vào nhân vật Ngạn → câu chuyện được dẫn dắt qua ấn tượng, cảm xúc của “tôi” về Ngạn.

→ Điều này giúp người đọc khám phá thế giới nội tâm của nhân vật một cách gián tiếp nhưng sâu sắc.

- Kết hợp điểm nhìn không gian – thời gian linh hoạt:

- Người kể từ thời điểm hiện tại nhìn lại quá khứ của nhân vật Ngạn → tạo chiều sâu thời gian và gợi cảm xúc hồi tưởng.

- Từ điểm nhìn của người kể, người đọc có thể cảm nhận được sự vĩ đại thầm lặng của Ngạn trong công cuộc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.

- Điểm nhìn cảm xúc (gắn với lý tưởng): Ngạn hiện lên không chỉ là một người lính chiến đấu mà còn là người gắn bó máu thịt với vùng đất biên cương, có trách nhiệm lịch sử với từng tấc đất của Tổ quốc.

4. Tác dụng của ngôi kể và điểm nhìn trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm

- Làm nổi bật chủ đề bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, gắn liền với những con người bình dị mà vĩ đại như Ngạn.

- Giúp khắc họa rõ nét vẻ đẹp tâm hồn, lý tưởng sống, lòng trung thành và sự gắn bó của người chiến sĩ với đất nước.

- Tăng tính trữ tình và tự sự lắng đọng cho tác phẩm – phù hợp với phong cách của Nguyễn Minh Châu.

III. Kết bài

- Khẳng định vai trò nghệ thuật quan trọng của ngôi kể và điểm nhìn trần thuật trong việc thể hiện nội dung và chiều sâu tư tưởng của đoạn trích.

- Mở rộng: Qua ngôi kể và điểm nhìn, ta cảm nhận được cái nhìn nhân văn, sâu lắng của Nguyễn Minh Châu về con người và Tổ quốc, đặc biệt trong những vùng đất xa xôi nhưng giàu ý nghĩa như Pa-khen.

Group 2K9 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K9 Học trực tuyến - Định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 11 (Xem ngay) cùng thầy cô giáo giỏi trên Tuyensinh247.com. Bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, tiếp cận sớm các kì thi.