Hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích đoạn thơ sau: Trong đêm đen

Câu hỏi số 817088:

Vận dụng

Hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích đoạn thơ sau:

Trong đêm đen một ngọn đèn sưởi ấm

Nhiên Đăng

(1) Giọt mưa rớt xuống đất đai

rơi vào mắt người mất ngủ

tiếng của chiếc kim đồng hồ trên bức tường câm

cây đứng trong bóng tối

nơi một cơn bão đi qua

ngọn đèn cháy cô đơn trong những giấc mơ người chết

mười năm, hai mươi năm hay trăm năm

nước mắt mùa thu là những chiếc lá vội rời cành

khi vẫn còn màu xanh...

(2)Đêm, những cơn gió lạnh thổi

hoa chuối rừng nở đỏ lưng đồi

trong sâu thẳm đại ngàn

vọng tiếng thở than

hãy sống với thiên nhiên như mây trắng giữa trời xanh

hãy nghĩ rằng thiên nhiên như người mẹ

chúng ta cần những khu rừng già

để được chở che nuôi nấng qua những mùa giông bão

(3)Đêm, mưa miết trên máng xối

con chim bay lạc vào nhà

mười năm, hai mươi năm hay trăm năm

em biết không

ngọn đèn cháy cô đơn để thắp sáng đêm đen

và mùa xuân được sinh ra trong lòng mùa đông lạnh giá…

(Theo http://vannghequandoi.com.vn/tho/tho-cua-nhien-dang_16801.html)

Chú thích:

Nhà thơ Nhiên Đăng (tên thật Trần Quốc Toàn, tỉnh Bình Định) với các tác phẩm: Đảnh lễ mùa màng, Ngả lưng vào ghế, Sưởi ấm giấc mơ . Tác giả được nhận giải nhất cuộc thi Thơ hay năm 2023 của Tạp chí Văn Nghệ TP.HCM.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:817088

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về cách viết bài nghị luận xã hội

Giải chi tiết

Gợi ý:

a. Mở bài:

- Dẫn dắt nhận định về thơ: Công thức

- Giới thiệu tác giả bài thơ, nội dung chính.

b. Thân bài:

(1) Giới thiệu tác giả, khái quát đoạn thơ:

- Giới thiệu tác giả Nhiên Đăng (tên thật Trần Quốc Toàn) là một nhà thơ nổi bật với những tác phẩm giàu tính triết lý và cảm xúc, phản ánh suy tư về cuộc sống, thiên nhiên và con người.

- Giới thiệu đoạn thơ “Trong đêm đen một ngọn đèn sưởi ấm” là một tác phẩm đặc trưng cho phong cách thơ của ông, thể hiện mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, nỗi cô đơn, hy vọng và khát vọng sống.

(2) Phân tích nội dung (tình cảm, cảm xúc, … của nhân vật trữ tình):

- Nhan đề: hình ảnh “ngọn đèn sưởi ấm trong đêm đen”, một biểu tượng của ánh sáng và hy vọng giữa sự u tối, khó khăn.

* Hình ảnh thiên nhiên với sự cô đơn, bé nhỏ:

+ Đêm đen ở đây không chỉ đơn thuần là thời gian trong ngày mà là hình ảnh ẩn dụ cho những thời điểm khó khăn, cô đơn trong cuộc sống.

+ Ngọn đèn, mặc dù nhỏ bé, nhưng lại là nguồn sáng duy nhất, sưởi ấm, vỗ về người trong đêm tối. Hình ảnh này thể hiện sự cần thiết của hy vọng, của ánh sáng trong những lúc tăm tối nhất, như một tín hiệu rằng dù trong những lúc đen tối nhất, chúng ta vẫn có thể tìm thấy sự an ủi, dù chỉ là một nguồn sáng nhỏ nhoi.

- Sự cô đơn của ngọn đèn trong đêm tối được nhân lên qua những hình ảnh thiên nhiên. “Giọt mưa rớt xuống đất đai/ rơi vào mắt người mất ngủ” là hình ảnh vừa mang tính vật lý của mưa, vừa là biểu tượng cho những cảm xúc không yên, những trăn trở và nỗi lo âu của con người.

+ Tiếng kim đồng hồ “trên bức tường câm” càng làm tăng cảm giác trôi qua vô nghĩa của thời gian trong lúc đêm tối, khi mọi thứ xung quanh đều lặng lẽ, không có gì thay đổi, chỉ còn lại sự bất động của thời gian.

+ Hình ảnh “cây đứng trong bóng tối / nơi một cơn bão đi qua”, một hình ảnh mạnh mẽ về sự kiên cường, bền bỉ. Cây trong bóng tối, sau khi bị cơn bão đi qua, tượng trưng cho những thử thách mà con người phải đối mặt trong cuộc sống. Mặc dù cây bị tàn phá, nó vẫn đứng vững, biểu thị sự kiên cường, sức sống mãnh liệt và khả năng hồi phục, dù trong những hoàn cảnh khó khăn nhất. Cũng như con người, dù trải qua đau thương, mất mát, chúng ta vẫn phải vươn lên và tiếp tục sống.

+ Hình ảnh cơn gió lạnh thổi càng khắc sâu nỗi cô đơn, trống trải. Hoa chuối được nhân hoá vang vọng tiếng thở than về việc hãy sống hoà thuận với thiên nhiên.

+ Hình ảnh mưa miết trên máng xối, con chim bay lạc vào nhà: Thiên nhiên khắc nghiệt với mưa xối xả. Cánh chim nhỏ bé, cô đơn và lạc lõng bay lạc vào nhà.

=> Đoạn thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên mà còn gửi gắm thông điệp về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Tác giả viết: “hãy sống với thiên nhiên như mây trắng giữa trời xanh”, để nhắc nhở con người sống hòa hợp, thanh thản và đơn giản như mây trắng trên bầu trời. Thiên nhiên trong thơ Nhiên Đăng không chỉ là cảnh vật xung quanh, mà còn là một người mẹ che chở, nuôi dưỡng con người qua những mùa giông bão, là nguồn sức mạnh giúp con người vượt qua thử thách của cuộc sống. Đây là một lời nhắc nhở về sự cần thiết của thiên nhiên đối với con người và sự gắn kết không thể tách rời giữa hai yếu tố này.

* Sự hồi sinh, sức sống mới của thiên nhiên: hình ảnh “ngọn đèn cháy cô đơn để thắp sáng đêm đen” và “mùa xuân được sinh ra trong lòng mùa đông lạnh giá”. Hình ảnh ngọn đèn và mùa xuân thể hiện sự hồi sinh, sự sống mới, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Ngọn đèn không chỉ là biểu tượng của ánh sáng mà còn là sự sống, niềm tin vào một tương lai tươi sáng, còn mùa xuân sinh ra trong mùa đông lạnh giá là một sự tái sinh, là hy vọng về một sự thay đổi tích cực, một sự phục hồi từ những điều tồi tệ.

(3) Phân tích nghệ thuật thể hiện trong đoạn thơ

- Thể thơ: Đoạn thơ sử dụng thể thơ tự do, không bị gò bó về số câu hay vần điệu, tạo không gian mở cho cảm xúc và suy tư.

- Cấu tứ, mạch cảm xúc: Cấu tứ của đoạn thơ mạch lạc, diễn tả sự chuyển biến cảm xúc từ cô đơn, khát khao sống đến niềm hy vọng và sự kiên cường.

- Mạch cảm xúc của bài thơ diễn ra một cách tự nhiên: từ sự cô đơn, lo âu, đến sự hồi sinh, tái sinh, và cuối cùng là khát vọng sống mạnh mẽ, vươn lên.

- Ngôn từ: Ngôn từ trong đoạn thơ rất tinh tế, đơn giản nhưng mang đậm hình ảnh, giàu ý nghĩa biểu tượng. Các từ như "ngọn đèn", "giọt mưa", "cây đứng", "mùa xuân", “bức tường câm” đều gợi mở nhiều tầng nghĩa, tạo ra không gian mở cho cảm xúc.

- Ngôn từ giản dị nhưng đậm chất triết lý, mang thông điệp sâu sắc về sự sống và thiên nhiên.

- Hình ảnh: Các hình ảnh trong đoạn thơ rất cụ thể và sống động, giàu tính biểu tượng, thể hiện sự kiên cường, sự vươn lên sau thử thách.

(4) Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích (0,5 điểm)

- Về nội dung:

+ Đoạn thơ của Nhiên Đăng thể hiện những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên, con người và mối quan hệ giữa chúng.

+ Thông điệp mà tác giả gửi gắm là niềm hy vọng, sự kiên cường và khát vọng sống, qua đó khẳng định sức mạnh của ánh sáng, của mùa xuân trong những thời khắc khó khăn nhất.

- Về nghệ thuật:

+ Đoạn thơ sử dụng thể thơ tự do phù hợp với nội dung triết lý, làm nổi bật cảm xúc của nhân vật trữ tình.

+ Cấu tứ mạch lạc, ngôn từ tinh tế và hình ảnh đặc sắc đã giúp tác giả truyền tải những thông điệp sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên và niềm tin vào sự sống.

+ Hình ảnh thiên nhiên trong thơ Nhiên Đăng không chỉ mang tính mô tả mà còn chứa đựng những ý nghĩa biểu tượng mạnh mẽ, làm phong phú thêm nội dung và cảm xúc của đoạn thơ.

c. Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị tác phẩm.

- Liên hệ bản thân.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.