“Bài thơ hay bao giờ cũng gói ghém bên trong một chiều sâu suy nghĩ, chứa đựng ít nhiều chân

Câu hỏi số 837819:

Vận dụng

“Bài thơ hay bao giờ cũng gói ghém bên trong một chiều sâu suy nghĩ, chứa đựng ít nhiều chân lí tinh tế của cuộc đời”.

(Phương Lựu, Khơi dòng lí thuyết lí luận phê bình trên đà đổi mới văn hóa, văn nghệ, NXB Hội Nhà văn, 2014, trang 71)

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy phân tích bài thơ sau để làm sáng tỏ ý kiến đó.

Nghìn con mắt để khóc thương

Nghìn bàn tay để lau nước mắt

Nghìn con mắt để nhìn thấu sự thật

Nghìn bàn tay che giữ lửa hồng

Người gặt lúa trên đồng

Người chở thuyền trên sông

Hai bàn tay chai cứng

Những người vợ đợi chồng

Những người mẹ chờ con

Cặp mắt mỏi mòn...

Gió lùa bãi mía sắc liềm trăng non

Buồn chiến trận vẫn chưa rời lau xám

Chát hóa ngọt trong lòng quả trám

Mưa đầu nguồn nhoi

nhói chớp hùng

Thấy trước cơn giông

Nghìn con mắt thức

Đón vụ gieo trồng

Nghìn tay chọn hạt

Nghìn con mắt để nhìn Đất Nước

Nhìn Thánh Gióng, Thạch Sanh, nhìn Hưng Đạo, Quang Trung

Nghìn bàn tay đúc roi sắt ngựa sắt

Đóng cọc sông Bạch Đằng, vát nhọn mũi tầm vông…

Mẹ hiền hậu chưa đêm nào yên giấc

Suốt một đời trồng cây, chưa một lúc vin cành

Nuôi con lớn, dạy con yêu nước Việt

Dạy con vì nước Việt dám hy sinh...

Chiều nay ngồi thăm thẳm dưới thu xanh

Thấy nghìn - mắt - nghìn - tay tỏa hào quang lặng

Quanh gương mặt nhân từ - gương mặt Mẹ

Nguồn sức mạnh diệu kỳ là đó. Việt Nam ơi!

(Tượng nghìn - mắt - nghìn - tay, Bế Kiến Quốc, in trong Tuyển tập thơ Việt Nam 1975-2000, tập 3, NXB Hội Nhà văn, 2001, trang 179-181)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:837819

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

I. MỞ BÀI

Giới thiệu chung và nêu vấn đề nghị luận

II. THÂN BÀI

1. Giải thích nhận định

- “Bài thơ hay”: Là bài thơ có giá trị về cả nội dung và nghệ thuật, chạm tới trái tim người đọc.

- “Chiều sâu suy nghĩ”: Ý nói tầng nghĩa tư tưởng, triết lí được ẩn chứa trong hình tượng và ngôn ngữ thơ.

- “Chân lí tinh tế của cuộc đời”: Là những điều đúng đắn, giản dị mà sâu sắc rút ra từ cuộc sống, được thể hiện một cách nghệ thuật.

=> Một bài thơ hay không chỉ là cảm xúc đẹp, mà phải là sự kết tinh giữa tình cảm chân thành và tư tưởng sâu sắc.

=> Bài thơ sử dụng hình tượng “nghìn mắt – nghìn tay” (gợi liên tưởng đến hình tượng Phật Quan Âm) để nói về sức mạnh vô tận của nhân dân Việt Nam – những con người bình dị, giàu yêu thương, dũng cảm và kiên cường trong lao động, chiến đấu và xây dựng đất nước.

2. Chứng minh

a. Chiều sâu suy nghĩ ẩn trong hình ảnh thơ

- “Nghìn con mắt để khóc thương / nghìn bàn tay để lau nước mắt”: Gợi hình ảnh nhân dân gắn bó, yêu thương nhau trong hoạn nạn. Không phải một người, mà là cả dân tộc cùng đồng cảm, cùng chia sẻ.

- “Nghìn con mắt để nhìn thấu sự thật” / “Nghìn bàn tay che giữ lửa hồng”: Lòng kiên trung, trí tuệ, tinh thần giữ gìn giá trị văn hoá, truyền thống của dân tộc. Mắt – để thức tỉnh, để không bị lừa dối. Tay – để bảo vệ những điều thiêng liêng.

=> Chiều sâu tư tưởng: Sức mạnh của nhân dân không chỉ ở cơ bắp mà còn ở trí tuệ, lòng thương, niềm tin, ý chí đoàn kết.

b. Chân lí cuộc đời được gửi gắm trong thơ

- Nhân dân là cội nguồn của lịch sử.- Họ là người “gặt lúa”, “chở thuyền”, “chờ chồng”, “mỏi mòn”…

- Họ là người cày cấy nhưng cũng là người dựng nên chiến thắng: “Đóng cọc sông Bạch Đằng, vát nhọn mũi tầm vông...”.

- Mẹ – người phụ nữ Việt – là biểu tượng của yêu thương và sức mạnh trường tồn. “Mẹ hiền hậu chưa đêm nào yên giấc…”Không chỉ là người sinh con mà còn dạy con yêu nước, biết sống có trách nhiệm.

- Dân tộc Việt Nam mạnh mẽ vì có niềm tin sâu sắc và tinh thần đoàn kết. Hình ảnh “nghìn mắt – nghìn tay” tỏa hào quang như một biểu tượng tâm linh nhưng rất đời thường => nâng tầm sức mạnh của nhân dân thành linh hồn dân tộc.

c. Nghệ thuật biểu đạt sâu sắc

- Điệp ngữ “nghìn mắt – nghìn tay” → tạo nhịp điệu, tính thiêng và khái quát cho hình tượng nhân dân.

- Hình ảnh thơ giàu sức gợi, đa tầng lớp nghĩa → có thể hiểu theo cả nghĩa đen và biểu tượng.

- Lời thơ mộc mạc, gần gũi mà giàu chiều sâu cảm xúc → giúp chuyển tải thông điệp nhẹ nhàng nhưng thấm thía.

3. Đánh giá – mở rộng

- Nhận định của Phương Lựu là đúng và phù hợp khi bàn về giá trị của thi ca hiện đại.

- Bài thơ của Bê Kiến Quốc tuy không dài dòng triết lí nhưng gói ghém nhiều suy tư về lịch sử – con người – đất nước.

- Thơ không chỉ để cảm mà còn để nghĩ, để thức tỉnh lòng người.

III. KẾT BÀI

Tổng kết vấn đề nghị luận

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link