Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Đọc đoạn trích sau: GỌI CON (Trích) Bảo Ninh (1) (Tóm tắt: Truyện kể về một

Đọc đoạn trích sau:

GỌI CON

(Trích)

Bảo Ninh (1)

(Tóm tắt: Truyện kể về một gia đình ở Hà Nội trước và sau kháng chiến chống Mỹ. Gia đình này có bốn người con, trong đó ba người con đầu học tập ở nước ngoài và thành đạt trở về. Riêng người con trai út tên là Nghĩa lựa chọn lên đường đi chiến đấu. Thương nhớ con, người mẹ đã viết và gửi rất nhiều bức thư nhưng đều không có lời hồi đáp vì người con ấy đã hi sinh. Ngay cả người cha cũng mòn mỏi chờ đợi con rồi ra đi trong bệnh tật. Còn người mẹ âm thầm chịu đựng nỗi đau đến tận cuối đời. Đến khi mẹ mất rồi, nhân vật Tân – một trong ba người con đầu – phát hiện trong chiếc rương cũ của mẹ là những bức thư mẹ đã gửi cho Nghĩa mà bưu điện trả về. Đoạn trích dưới đây nằm trong phần cuối của truyện.)

[...] Từ ngày Nghĩa lên đường đi Bê (2), cha mỗi năm mỗi yếu, sức lực lặng lẽ hao mòn. Rồi vốn chỉ là một cái u nhỏ mà phát thành ung độc sưng lớn sau lưng. Bệnh viện thiếu thuốc thiếu giường, mẹ đưa cha về chữa tại gia. Mà với cảnh ngộ đau ốm cơ cực thế thì chẳng cần sơ tán về vùng quê làm gì, đành liều, hai vợ chồng già bên nhau bất chấp máy bay Mỹ. Bom nổ, nhà cửa rung chuyển, vôi trần rụng lả tả. Đường điện thành phố bị phá hỏng liên miên nhiều ngày, ban đêm tối đen, nóng nực, ngột thở. Mẹ thức quạt cho cha. Bị sự đau đớn hành hạ, cha rộc rạc tiều tụy, thuốc uống vào nôn ra hết. Nhưng đến tuần cuối cùng thì chừng như đỡ đau, gượng lên ăn được chút cơm và có thể ngồi dậy. Song suốt mấy ngày liền ông không ngủ. Ông nói muốn được thức trắng cho tới giờ nhắm mắt. Đêm xuống, mẹ pha cho cha một ấm trà rồi đỡ ông ra ngồi ở bên bàn kề cửa sổ. Trong bóng đêm của thành phố chiến tranh, cha chờ đón cái chết theo cái cách như vậy. Cha mất lúc rạng mai. Ông ngả người vào lưng ghế, nhè nhẹ nắm lấy tay mẹ và thì thầm gọi con, Nghĩa.

Tất cả những điều ấy chưa từng bao giờ mẹ viết trong thư gửi ra nước ngoài cho Tân và anh chị của anh. Sau này cũng không bao giờ kể ra lời. Vậy mà bây giờ nhận lấy chiếc này thì câu chuyện dài triền miên đêm này qua đêm khác, năm này qua năm khác mẹ đã kể với người con út, Tân lại phải đón lấy. “Khổ thân các con sinh ra gặp thời loạn lạc…”, lá thư ấy mẹ viết vào ngày cuối tháng Chạp năm 72. Đất trời bùng cháy, thành phố đổ vỡ, nhưng mẹ không rời Hà Nội. Hơi bom phá toang cửa kính, mẹ vẫn đêm đêm yên lặng ngồi ở chỗ ngày trước cha vẫn thường ngồi, và vẫn như hồi cha còn sống, mẹ pha một ấm trà để lên khay trên bàn giữa hai cái tách hạt mít. “Đêm qua bom rơi quá gần, thế mà cô bé Loan tầng dưới lại chạy lên đây ngồi cùng với mẹ bên cửa sổ. Loan cùng lớp với con, còn nhớ không, Nghĩa? Loan sắp tốt nghiệp Đại học Quân y và cũng sẽ vào trong ấy. Nó nói vào đấy với con. Mẹ nhớ ngày con lên đường, cả con cả Loan đều còn nhỏ dại lắm, vậy mà nay Loan nó đã lớn phổng lên, một chiến sĩ xinh đẹp và can đảm biết nhường nào ... Trước kia, đối với mẹ, sinh con trai con gái đều quí. Nhưng bây giờ nhìn cảnh bom đạn mù trời, mẹ nghĩ giá hồi đó con sinh ra được mang phận con gái thì hơn. Thời loạn thân gái cũng chẳng sướng gì, nhưng dù sao nếu phận gái thì chắc không đến nỗi bây giờ con biệt âm vô tín. Mẹ biết chắc con còn sống, nhưng giờ đây con ở phương nào vậy con? Sao con lại có thể im lặng lâu như thế hở con? Không một bức thư, không một tin tức nhắn nhẹ nào cho mẹ, sao thế hở con, Nghĩa ơi?”.

***

Nghĩa ơi. Tiếng gọi ấy là lời cuối của lá thư cuối cùng mẹ của Tân viết gửi người con trai út. Không còn lá thư nào viết vào những ngày tháng sau đó nữa. Có lẽ vì sau đó là năm 73, hòa bình. Anh chị em Tân lần lượt đỗ đạt trở về. Có những người con sáng giá như anh chị em Tân, mẹ là một bà mẹ hạnh phúc hơn bao bà mẹ khác. Nào ngờ mẹ không hề biết thế là hạnh phúc. Gương mặt mẹ suốt bao năm trời đến tận khi nhắm mắt xuôi tay luôn lẳng lặng một vẻ chờ đợi âm thầm, rụt rè và vô vọng. May thay, cũng giống như những bức thư mãi mãi ở yên dưới đáy rương bên đầu giường mẹ, nỗi đau lòng của mẹ không bao giờ thốt nên lời, người ta không biết tới. Nông nỗi thương tâm bất động của một người già có cái đáng quí là không làm ai phải để ý, bởi để ý tới thì không khỏi đau thắt trong lòng và không sao mà có thể bình tâm để yên ổn sống một cách dễ chịu cho nổi.

(Bảo Ninh, Những truyện ngắn, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2013, tr.490 – 493)

*Chú thích:

(1) Bảo Ninh sinh năm 1952, quê ở Quảng Bình. Ông vào bộ đội năm 1969 và bắt đầu viết văn sau khi giải ngũ vào năm 1975. Tên tuổi của ông gắn liền với Nỗi buồn chiến tranh (1991) – một tiểu thuyết được dư luận bạn đọc trong và ngoài nước đánh giá rất cao. Bên cạnh đó, ông còn viết các truyện ngắn khác về đề tài chiến tranh và thời kì hậu chiến.

(2) đi Bê: vào chiến trường miền Nam.

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Xác định phương thức biểu đạt chính sử dụng trong văn bản trên.

Câu hỏi:792846
Phương pháp giải

 

Căn cứ các phương thức biểu đạt đã học, phân tích

Giải chi tiết

Phương thức biểu đạt chính là: tự sự

Câu hỏi số 2:
Nhận biết

Những nhân vật nào được nhắc đến trong đoạn trích?

Câu hỏi:792847
Phương pháp giải

 

Căn cứ bài đọc hiểu, tìm các nhân vật trong văn bản

Giải chi tiết

Các nhân vật được nhắc đến trong đoạn trích: Nghĩa, Loan, người mẹ, người bố, Tân, các anh chị của Tân.

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Tiếng gọi con da diết cất lên từ sâu thẳm trái tim người mẹ, được gửi gắm trong lá thư cuối cùng ẩn chứa những nỗi niềm gì của mẹ?

Câu hỏi:792848
Phương pháp giải

 

Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích

Giải chi tiết

- Tiếng gọi “Nghĩa ơi” vang lên trong lá thư cuối cùng là tiếng gọi đau đáu, day dứt của người mẹ dành cho đứa con trai út đã biệt vô âm tín nơi chiến trường. Nó ẩn chứa:

+ Nỗi nhớ thương vô hạn của người mẹ với đứa con nơi chiến trận.

+ Sự chờ đợi mỏi mòn, tuyệt vọng khi bao nhiêu năm tháng trôi qua mà vẫn không có một tin tức nào từ con.

+ Nỗi đau âm thầm, lặng lẽ của người mẹ trong những tháng năm chiến tranh, khi mất đi người chồng, còn con trai thì biền biệt.

+ Nỗi bất lực, xót xa của người mẹ già sống trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, mất mát nhưng vẫn luôn giữ một tình yêu con vô bờ bến.

Câu hỏi số 4:
Vận dụng

Em rút ra những thông điệp sâu sắc gì từ văn bản trên?

Câu hỏi:792849
Phương pháp giải

 

Phân tích

Giải chi tiết

Hs dựa vào nội dung văn bản và rút ra những thông điệp phù hợp

Gợi ý:

- Chiến tranh không chỉ gây ra mất mát cho những người trực tiếp cầm súng ngoài chiến trường mà còn để lại những đau thương, nỗi đau âm thầm cho những người mẹ, người vợ, người cha nơi hậu phương.

- Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng, bất diệt, dù chiến tranh có khốc liệt đến đâu, dù con có xa cách biền biệt, trái tim người mẹ vẫn luôn đau đáu, nhớ thương và hy vọng.

- Giá trị của sự quan tâm, sẻ chia giữa con người với con người trong những hoàn cảnh khó khăn, gian khổ.

Quảng cáo

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com