Dựa vào thông tin bài đọc, trả lời 6 câu hỏi tiếp theo:Splicing chọn lọcCùng promoter được

Dựa vào thông tin bài đọc, trả lời 6 câu hỏi tiếp theo:

Splicing chọn lọc
Cùng promoter được sử dụng để phiên mã một gene, ở các loại tế bào khác nhau có thể tạo sản phẩm có số lượng khác nhau hoặc tạo ra những protein khác nhau. Điều này là do cùng một bản phiên mã có thể có quá trình chế biến ở các loại tế bào là khác nhau.
Sự tổng hợp α-amylase ở chuột, những phân tử mRNA khác nhau được tạo ra từ cùng một gene vì những phần intron khác nhau bị loại bỏ trong quá trình chế biến RNA. Tuyến nước bọt của chuột tạo nhiều enzyme hơn gan mặc dù cùng một trình tự mã hóa được phiên mã. Ở mỗi loại tế bào, cùng một bản phiên mã sơ cấp (primary transcript) được tổng hợp, nhưng có hai quá trình chế biến khác nhau (Hình). Trình tự mã hóa bắt đầu 50 bp bên trong exon 2 được tạo thành nhờ nối với exon 3 và những exon tiếp theo. Ở tuyến nước bọt bản phiên mã sơ cấp được chế biến để exon S nối với exon 2 (exon L bị loại đi như là intron 1 và 2). Ở gan exon L nối với exon 2, exon S bị loại đi cùng với intron 1. Exon S và exon L trở thành những trình tự 5' biến đổi của amylase mRNA và mRNA này được dịch mã ở những tỷ lệ khác nhau.

Hình. Sản phẩm các phân tử mRNA amylase khác nhau do quá trình splicing khác nhau xảy ra ở tế bào tuyến nước bọt và tế bào gan của chuột.
Trong mọi tế bào, tất cả các gene đều không hoạt động đồng thời. Ví dụ: tế bào E. coli có khoảng 107 phân tử protein gồm 3.000 loại khác nhau. Nhiều loại protein có đến 500.000 phân tử, tuy nhiên một số loại khác chỉ khoảng 10 phân tử. Như vậy, không phải loại protein nào cũng được tổng hợp với số lượng lớn như nhau và tế bào phải có những cơ chất để tổng hợp protein một cách tiết kiệm và hợp lý nhất.
(Nguồn: ThS. Huỳnh Đặng Hà Uyên (Khoa Kỹ thuật - Công nghệ, Trường Đại học Văn Hiến))

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6 dưới đây:

Câu hỏi số 1:

Thông hiểu

Chọn các phát biểu đúng về splicing chọn lọc trong quá trình hình thành mRNA amylase:

A. Có thể tạo ra nhiều protein khác nhau từ cùng một gene.

B. Ở tuyến nước bọt, exon S được nối với exon 2.

C. Ở gan, exon S được giữ lại và exon L bị loại bỏ.

D. Sản phẩm cuối cùng có thể có vùng 5’ khác nhau.

Đáp án đúng là: A

Xem lời giải

Câu hỏi:810750

Phương pháp giải

So sánh các exon được giữ lại và loại bỏ ở hai mô khác nhau.

Giải chi tiết

A: Đúng.

B: Đúng.

C: Sai, ở gan exon L nối với exon 2, exon S bị loại.

D: Đúng, 5’UTR có thể bắt đầu từ exon S hoặc exon L.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 2:

Nhận biết

Sự khác biệt về sản phẩm mRNA amylase giữa tuyến nước bọt và gan của chuột chủ yếu là do:

A. Sự khác biệt về gene amylase ở hai cơ quan.

B. Quá trình splicing chọn lọc khác nhau.

C. Tốc độ phiên mã RNA polymerase ở hai mô khác nhau.

D. Sự khác biệt trong thành phần nucleotit của exon.

Đáp án đúng là: B

Xem lời giải

Câu hỏi:810751

Phương pháp giải

Xác định cơ chế nào tạo nhiều loại mRNA khác nhau từ cùng một gene.

Giải chi tiết

Quá trình splicing chọn lọc (loại bỏ intron và chọn exon khác nhau) là nguyên nhân tạo sự khác biệt.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 3:

Thông hiểu

Ở tuyến nước bọt, exon (1) nối với exon 2 → tạo mRNA có vùng 5’ là exon (2). Ở gan, exon (3) nối với exon 2 → tạo mRNA có vùng 5’ là exon (4).

A. (1) – S; (2) – S; (3) – L; (4) – L.

B. (1) – S; (2) – L; (3) – S; (4) – L.

C. (1) – L; (2) – S; (3) – L; (4) – S.

D. (1) – L; (2) – L; (3) – S; (4) – S.

Đáp án đúng là: A

Xem lời giải

Câu hỏi:810752

Phương pháp giải

Xác định exon nào giữ lại và exon nào bị loại trong từng mô.

Giải chi tiết

Ở tuyến nước bọt, exon S nối với exon 2 → tạo mRNA có vùng 5’ là exon S. Ở gan, exon L nối với exon 2 → tạo mRNA có vùng 5’ là exon L.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 4:

Vận dụng

Xét các phát biểu sau:

	Đúng	Sai
a) Tất cả các gene trong tế bào đều được hoạt động đồng thời.
b) Một số loại protein trong tế bào E. coli có tới 500.000 phân tử.
c) Sự tiết kiệm năng lượng thể hiện ở việc tế bào không tổng hợp tất cả protein với số lượng lớn như nhau.
d) Splicing chọn lọc chỉ xảy ra ở vi khuẩn.

Đáp án đúng là: S; Đ; Đ; S

Xem lời giải

Câu hỏi:810753

Phương pháp giải

Dựa vào số liệu E. coli và ví dụ splicing ở chuột để phản biện từng mệnh đề.

Giải chi tiết

Nhận xét từng phát biểu:

a) Sai: “Trong mọi tế bào, tất cả gene không hoạt động đồng thời.”

b) Đúng: Văn bản nêu rõ phổ lượng protein từ ~10 đến ~500.000 phân tử, tổng ~10^7 phân tử thuộc ~3.000 loại.

c) Đúng: Đây là kết luận rút ra từ phổ lượng nói trên: tế bào điều chỉnh mức tổng hợp để dùng nguồn lực “tiết kiệm và hợp lý”.

d) Sai: Ví dụ splicing amylase được mô tả ở chuột (sinh vật nhân chuẩn), không phải vi khuẩn.

Đáp án cần chọn là: S; Đ; Đ; S

Câu hỏi số 5:

Vận dụng

Giả sử exon S bị đột biến mất hoàn toàn (không thể tham gia splicing). Hệ quả nào hợp lý nhất?

A. Gan mất khả năng tạo mRNA amylase.

B. Tuyến nước bọt không thể tạo loại mRNA amylase có 5’ từ exon S.

C. Tuyến nước bọt vẫn tạo mRNA như bình thường.

D. Sản phẩm amylase ở nước bọt và gan hoàn toàn giống nhau về mọi mặt.

Đáp án đúng là: B

Xem lời giải

Câu hỏi:810754

Phương pháp giải

Xác định mô nào vốn dùng exon S, sau đó dự đoán khi S không còn thì mô đó tạo mRNA gì.

Giải chi tiết

A: Sai. Gan vốn dùng L nối với 2, nên mất S không làm gan “mất” mRNA amylase.

B: Đúng. Nước bọt bình thường dùng S → 2; mất S thì không thể tạo biến thể 5’ từ S.

C: Sai. “Vẫn như bình thường” là không hợp lý vì bình thường nước bọt cần exon S cho biến thể đặc trưng.

D: Sai. Dù có thể làm hai mô dùng cùng đầu 5’ (L), nhưng “giống nhau về mọi mặt” là khẳng định quá mức (còn nhiều yếu tố điều hòa khác). Tư liệu chỉ nêu mRNA có 5’ khác nhau dịch ở “tỷ lệ khác nhau”, không kết luận đồng nhất hoàn toàn.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 6:

Vận dụng

Ở tuyến nước bọt: S → 2; ở gan: L → 2. Các mRNA có 5’ khác nhau được “dịch mã ở những tỷ lệ khác nhau”; thực tế tuyến nước bọt tạo nhiều enzyme hơn gan.

Đánh giá các nhận định sau:

	Đúng	Sai
a) Biến thể mRNA có 5’ từ exon S có khả năng được dịch với hiệu quả cao hơn biến thể có 5’ từ exon L trong bối cảnh mô tả.
b) Nếu một đột biến khiến gan đổi từ L → S ở đầu 5’, mức amylase gan có thể tăng do thay đổi hiệu quả dịch mã.
c) Chênh lệch lượng enzyme giữa hai mô chắc chắn chỉ do khác biệt ở bước dịch mã, không liên quan tới bất kỳ yếu tố điều hòa nào khác.
d) Việc tồn tại các biến thể 5’ khác nhau cho thấy một gene có thể cho các mức biểu hiện khác nhau tùy kiểu splicing ở từng mô.

Đáp án đúng là: Đ; Đ; S; Đ

Xem lời giải

Câu hỏi:810755

Phương pháp giải

Dùng thông tin: S↔L dẫn đến “dịch mã ở tỷ lệ khác nhau”; tuyến nước bọt của chuột tạo nhiều enzyme hơn gan; suy luận hợp lý nhưng tránh khẳng định tuyệt đối khi tư liệu không nêu.

Giải chi tiết

Xét từng nhận định:

a) Đúng (theo suy luận): Nước bọt (S→2) có enzyme cao hơn gan (L→2) và tài liệu nói các mRNA 5’ khác nhau được dịch “ở tỷ lệ khác nhau” → có cơ sở suy luận biến thể 5’S hiệu quả hơn 5’L trong bối cảnh này. Lưu ý: đây là suy luận dựa trên hai mệnh đề của tư liệu.

b) Đúng (khả năng): Nếu gan dùng 5’S, theo logic ở (1), mức enzyme “có thể” tăng. Ta dùng từ “có thể” vì tư liệu không cung cấp số định lượng hay phủ nhận hoàn toàn ảnh hưởng của yếu tố khác.

c) Sai: Không thể kết luận “chắc chắn chỉ do dịch mã”; tài liệu không loại trừ các tầng điều hòa khác (ổn định mRNA, dịch mã, sau dịch mã…). Phần trích chỉ cho thấy 5’ khác → dịch mã khác; không khẳng định duy nhất.

d) Đúng: Đây là ý nghĩa của splicing chọn lọc—một gene → nhiều mRNA → mức biểu hiện khác nhau tùy mô.

Đáp án cần chọn là: Đ; Đ; S; Đ

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.