Đọc văn bản sau: HỒI III, LỚP 5 ANXEXTƠ: Người yêu Xêlimen PHILANH: Bạn

Đọc văn bản sau:

HỒI III, LỚP 5

ANXEXTƠ: Người yêu Xêlimen

PHILANH: Bạn Anxextơ

ÔRÔNG: Người yêu Xêlimen

XÊLIMEN: Người yêu của Anxextơ

ÊLIĂNG: Em gái họ của Xêlimen

ACXINÔÊ: Bạn gái của Xêlimen

ACAXTƠ: Hầu tước

CLITĂNGĐRƠ: Hầu tước

BAXCƠ: Đày tớ của Xêlimen

ÊLIĂNG, PHILANH, ACAXTƠ, CLITĂNGĐRƠ, ANXEXTƠ, XÊLIMEN, BAXCƠ .

ÊLIĂNG: Đây có hai vị hầu tước cùng lên với chúng em, chị đã được báo rồi chứ?

XÊLIMEN: Đã. (Nói với Baxcơ.) Mang đủ ghế ra đây. (Nói với Anxextơ.). Ông chưa về ạ?

ANXEXTƠ: Chưa. Vì, thưa bà, tôi muốn hôm nay bà bày tỏ rõ bà yêu bọn họ hay yêu tôi.

XÊLIMEN: Ông im đi.

ANXEXTƠ: Hôm nay bà sẽ tự bày tỏ.

XÊLIMEN: Ông mất trí rồi.

ANXEXTƠ: Chẳng mất tí nào. Bà sẽ nói minh bạch.

XÊLIMEN: Trời ơi!

ANXEXTƠ: Bà sẽ chọn một phía.

XÊLIMEN: Ông nói đùa chắc.

ANXEXTƠ: Không, bà sẽ lựa chọn; tôi đã quá nhẫn nại rồi.

CLITĂNGĐRƠ: Gớm! Thưa bà, tôi vừa ở điện Lơ Luvrơ về, ở đấy gã Clêông trong buổi chầu sáng nay thật là quá ư lố bịch. Sao hắn ta chẳng có ông bạn nào làm phúc mở mắt cho hắn về bộ điệu của hắn ta nhỉ?

XÊLIMEN: Nói cho đúng, ở nơi xã giao anh chàng ấy thật rất lố, đi đâu anh chàng cũng có dáng điệu chướng mắt, và hễ một thời gian không gặp mặt là y như lúc gặp lại càng thấy anh ta lố lăng hơn.

ACAXTƠ: Gớm! Nói đến hạng người lố lăng thì tôi vừa phải chịu đựng một anh chàng làm ta ốm xác nhất hạng, anh chàng Đamông, anh chàng ba hoa, xin các ngài miễn thứ, cứ giữ mình hàng giờ ở ngoài kiệu, dưới trời nắng chang chang.

XÊLIMEN: Con người hay nói lạ, lúc nào cũng chỉ biết mỗi một nghề tràng giang đại hải mà chẳng có nghĩa lý gì. Chuyện anh ta nói thì có bao giờ ai hiểu đâu, nghe ra chỉ rặt những tiếng oang oang.

ÊLIĂNG (nói với Philanh): Mở màn khá đấy, câu chuyện bới xấu người kể đã khá giòn rồi.

CLITĂNGĐRƠ: Thưa bà, còn cái anh chàng Timăng nữa, tính nết mới hay chứ.

XÊLIMEN: Con người ấy là một sự bí mật từ đầu đến chân, gặp ai thì hốt hoảng lướt mắt nhìn qua, và chẳng có việc gì mà lúc nào cũng bận rộn; động nói thì nhăn nhăn nhó nhó, điệu bộ làm ai cũng bực mình, lúc nào cũng ngắt câu chuyện và khe khẽ rỉ tai mình để nói một điều bí mật, mà nào có gì là bí mật. Một cái tơ cái tóc cũng làm thành một chuyện ly kỳ và đến câu chào cũng ghé vào tai người ta mà nói.

ACAXTƠ: Thưa bà, thế còn ông Gêranđơ?

XÊLIMEN: Ồ, nói chuyện buồn như trấu cắn! Chẳng bao giờ dứt khỏi được những ông lớn. Lúc nào ông ta cũng chơi với xã hội đại thượng lưu, mở mồm chỉ rặt những quận công, hoàng thân hay quận chúa. Đầu óc chứa đầy những chức vị, trò chuyện toàn những ngựa xe với chó săn, nói với các bậc quyền quý bậc nhất thì bác bác tôi tôi; cái tiếng “ngài”, ông ta đã xoá bỏ từ đời nào rồi.

CLITĂNGĐRƠ: Thấy nói ông ta thân với bà Bêlidơ nhất.

XÊLIMEN: Đàn bà đâu mà đầu óc nghèo nàn, chuyện trò khô khan. Bà ấy mà đến chơi thì là một cực hình cho tôi. Luôn luôn mướt mồ hôi mới tìm ra được một chuyện gì nói với bà ta. Bà ấy nặn chẳng ra câu, nên động chuyện với bà ta là y như cạn lời. Để khỏi phải câm miệng hến nhìn nhau, thôi thì đành đem những chuyện nước ốc ra nói vậy, nhưng chẳng ăn thua gì, hết mưa lại nắng, hết nóng lại lạnh, nói với bà ta được đến thế là hết ráo cả chuyện. Người khó chịu đến nước ấy mà lại ngồi dai đến kinh khủng. Hết hỏi giờ lại ngáp ngắn ngáp dài mà bà ta cứ ngồi ỳ ra như tượng gỗ.

ACAXTƠ: Thế bà thấy ông Ađraxtơ thế nào?

XÊLIMEN: Ồ, kiêu ngạo tột bực! Một người toàn thân là tự mãn. Tài đức của ông ta không bao giờ thoả mãn với Cung đình; ngày nào ông ta cũng chỉ mỗi nghề nguyền rủa Cung đình. Cung đình có ban quyền tước bổng lộc gì, ông ta đều bảo như thế là bất công với ông ta.

CLITĂNGĐRƠ: Nhưng còn anh chàng Clêông trẻ tuổi, bây giờ những bậc tao nhã nhất chỗ chúng ta ai cũng lui tới, bà nghĩ thế nào?

XÊLIMEN: Đúng là nhờ người đầu bếp của anh ta mà anh ta thành có giá trị, người ta lui tới cũng là để thăm bàn tiệc của anh ta.

ÊLIĂNG: Ông ấy chăm lo bày dọn những món tuyệt ngon.

XÊLIMEN: Vâng. Nhưng giá anh ta đừng tự bày mình ra thì hơn; con người xuẩn ngốc của anh ta, theo tôi, là một món rất tồi, làm hỏng tất cả những bữa tiệc anh ta thết đãi.

PHILANH: Nhưng ông bác của Clêông là ông Đamit được người ta trọng vọng lắm, thưa bà, bà nghĩ sao?

XÊLIMEN: Ông ấy là chỗ bạn bè của tôi.

PHILANH: Tôi thấy ông ấy là một người lịch thiệp và có vẻ hiểu biết lắm.

XÊLIMEN: Vâng, nhưng ông ấy muốn tỏ ra người tinh khôn quá, đến bực mình lên được. Ông ấy lúc nào cũng khoa trương; bất cứ trong câu chuyện gì cũng thấy ông ta khổ công tìm kiếm những lời ý nhị mà nói. Từ khi ông ta yên trí mình là người sảnh sỏi, thì ông ta đã thành hết sức khó tính, chẳng vừa ý cái gì. Bất cứ ai viết gì, ông ta cũng muốn bới ra khuyết điểm; ông ta tưởng rằng kẻ tài hoa thì không khen ngợi ai, rằng có chê bai mới là thông thái, rằng chỉ có kẻ ngu dốt mới thán phục và tán thưởng. Ông ta tưởng rằng không tán thành tí gì trong các tác phẩm thời nay là đứng trên hết thảy mọi người khác. Ngay cả đến những câu trò chuyện, ông ta cũng chỉ trích, ông ta không thèm hạ cố nói những câu chuyện quá tầm thường; ông ta khoanh hai tay đứng ở trên cái tài ba của mình mà thương hại nhìn xuống tất cả những chuyện người ta nói.

ACAXTƠ: Gớm chưa! Bức chân dung ấy mới hệt làm sao!

CLITĂNGĐRƠ: Bà mô tả người đời thật tuyệt!

ANXEXTƠ: Nào! Các ông bạn Cung đình, cứ nói nữa đi, cứ hăng hái lên! Các ngài chẳng tha một ai và ai cũng đến lượt cả. Nhưng bất cứ gặp một người nào cũng thấy các ngài hấp tấp tiến đến, tay bắt mặt mừng và các ngài ôm hôn phỉnh phờ người ta để cho lời thề thốt thêm phần mặn mà.

CLITĂNGĐRƠ: Tại sao lại gây sự với chúng tôi? Nếu câu chuyện trò ở đây chướng tai ngài thì ngài trách phu nhân đây mới phải.

ANXEXTƠ: Trời! Không! Tôi trách là trách các ngài. Các ngài có cười phỉnh thêm vào thì mới nảy ra những lời bới xấu như thế. Cái thói châm biếm của bà ấy lúc nào cũng được nuôi dưỡng trong cái không khí phỉnh nịnh tội lỗi của các ngài; giá mà bà ấy thấy không có ai tán thưởng thì hẳn bà ấy chẳng thấy thú gì trong việc bài bác mọi người. Cho hay hễ thấy người đời sa vào thói tệ thì bao giờ cũng  phải trách phường nịnh hót.

PHILANH: Nhưng tại sao ngài lại hăng hái bênh vực những người ấy như thế, chính ngài có lẽ cũng lên án những điều mà họ chê trách?

XÊLIMEN: Phải chăng vì ông thấy cần phải phản đối? Hay vì ông không muốn theo ý kiến chung của mọi người, hay vì trời sinh ra ông để phản đối, nên ở đâu ông cũng lên tiếng phản đối? Không bao giờ ông ấy chịu được ý kiến của người khác, bao giờ ông ấy cũng khư khư ôm lấy cái tư tưởng đối lập. Có lẽ ông nghĩ rằng mình hoá tầm thường, nếu có ai thấy ông đồng ý kiến với người nào. Ông say sưa với cái vinh dự phản đối ấy, đến nỗi lắm khi ông quay vũ khí chống lại chính mình, và ngay ý kiến thật của ông cũng bị ông đánh đổ, nếu ông thấy ở miệng người khác nói ra.

ANXEXTƠ: Thưa bà, những kẻ chế giễu đang ở phía bà, bà có thể quay mũi dùi châm biếm về phía tôi.

PHILANH: Khốn, nhưng sự thật, bất cứ người ta nói gì là anh cũng nổi xung lên, và dù người ta khen hay người ta chê, anh cũng không chịu nổi.

ANXEXTƠ: Trời đất ơi! Bởi vì người đời có nói đúng bao giờ, bởi vì lúc nào bực tức với họ cũng là phải cả, bởi vì trong bất cứ việc gì tôi cũng thấy họ hoặc là những kẻ tán dương nhảm nhí, hoặc là những kẻ bài bác liều lĩnh.

XÊLIMEN: Nhưng…

ANXEXTƠ: Không, thưa bà, không, dù có phải chết, tôi cũng nói, bà có những thích thú tôi không thể chịu nổi. Ở đây, người ta sai lầm mà nuôi dưỡng trong lòng bà những thói xấu mà người ta chê bai ở bà.

CLITĂNGĐRƠ: Về phần tôi, tôi không biết thế nào; nhưng tôi công khai thừa nhận rằng đến nay, tôi tin là phu nhân chẳng có một nết xấu nào cả.

ACAXTƠ: Tôi thấy phu nhân là một người kiều diễm, dễ thương, còn những nết xấu thì mắt tôi chẳng nhận ra.

ANXEXTƠ: Ấy thế mà mắt tôi nhận thấy hết những nết xấu ấy; tôi chẳng hề giấu giếm, bà ấy biết là tôi vẫn không quên trách bà ấy đấy. Càng yêu nhau tha thiết càng không nên phỉnh nịnh nhau. Tình yêu trong sạch nảy sinh ra ở chỗ không tha thứ cái gì hết. Vào địa vị tôi thì tôi sẽ tống cổ cả bọn người theo đuổi hèn mạt kia đi, bọn người phục tùng mọi ý kiến của tôi, bọn người nhu nhược, phụ hoạ, tán dương những cái lố lăng của tôi.

XÊLIMEN: Thôi, nếu mọi người phải theo ý kiến ngài thì yêu thực sự, tất phải vứt bỏ những lời đằm thắm và mắng nhiếc người yêu thậm tệ mới thật là làm vinh dự tột bực cho tình yêu.

ÊLIĂNG: Thói thường thì tình yêu ít khi theo được những quy tắc ấy; ta thấy người yêu bao giờ cũng ca ngợi người mình đã chọn. Đấy, người tình quá say mê, yêu người, yêu đến cả những khuyết điểm của người yêu.

ANXEXTƠ: Còn tôi, tôi vẫn Tình yêu say mê làm cho người ta chẳng thấy ở người yêu cái gì đáng chê trách, cái gì ở người yêu cũng trở thành dễ thương cả. Những khuyết điểm cũng được coi là những cái toàn thiện toàn mỹ, người ta đặt cho nó những cái tên rất hay. Cô gái xanh lướt thì ví như bông hoa nhài trắng muốt; đen đến phát sợ thì gọi là đen giòn dễ thương; gầy như cò hương thì là thân hình thanh tú ung dung; béo tròn trùng trục thì khen phương phi đường bệ, cẩu thả lôi thôi lốc thốc thì gọi bằng cái tên nhan sắc hồn nhiên; to như hộ pháp thì mắt coi như một vị nữ thần, lùn tịt thì là vũ trụ thu nhỏ của những kỳ diệu thiên nhiên; kiêu căng hoá ra tâm hồn đáng bậc vương hậu, xảo quyệt gọi là tinh anh, đần độn là hiền hậu, ba hoa thiên địa là vui tính dễ thương, câm như hến là e lệ thẹn thùng.

chủ trương rằng tôi..

XÊLIMEN: Thôi, hãy ngắt câu chuyện ấy lại, ta ra bách bộ ngoài hành lang. Thế nào, các ngài về ư?

CLITĂNGĐRƠ VÀ ACAXTƠ: Thưa bà, không ạ.

ANXEXTƠ: Thế ra bà sợ các ngài ấy ra về lắm nhỉ? Thưa các ngài, các ngài  muốn về lúc nào cứ việc về, tôi nói trước là chỉ khi nào các ngài đi rồi, tôi mới về sau.

ACAXTƠ: Trừ phi khi nào phu nhân thấy phiền, còn suốt ngày hôm nay không cái gì kéo được tôi đi nơi khác.

CLITĂNGĐRƠ: Còn tôi thì miễn là tôi có mặt phiên chầu buổi tối, tôi không còn việc gì khác đáng lưu tâm.

XÊLIMEN (Nói với Anxextơ): Chắc là ông nói bông.

ANXEXTƠ: Không, không nói bông một tí nào. Để xem có phải bà muốn tôi ra về không.

(Molière, Kẻ ghét đời, NXB Văn học)

Trả lời các câu hỏi sau:

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây: