Chủ đề: TRUNG THỰC Học làm người trước hết phải học lấy chữ Tín. (Chu Văn An) I. Đọc

Chủ đề: TRUNG THỰC

Học làm người trước hết phải học lấy chữ Tín.

(Chu Văn An)

I. Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học (5,0 điểm)

BÀI HỌC TUỔI THƠ

Thằng con tôi 11 tuổi, học lớp sáu. Qua mùa thi chuyển cấp, nhân một buổi chiều cho con đi chơi mát, nó kể... Đang hỏi nó về chuyện thi cử, nó chợt hỏi lại tôi:

- Ba! Có bao giờ thấy có một bài văn nào điểm 0 không ba? Con số 0 cô cho bự bằng quả trứng gà. Không phải cho bên lề, mà một vòng tròn giữa trang giấy. Thiệt đó ba. Chuyện ngay trong lớp của con, chứ không phải con nghe kể đâu.

Tôi chưa kịp hỏi, nó tiếp:

- Còn thua ba nữa đó, ba. Ít nhất ba cũng được nửa điểm. Còn thằng bạn của con, con số 0 bự như quả trứng.

Thằng con tôi ngửa mặt cười, có lẽ nó thấy thú vị vì thời học trò của ba nó ít nhất cũng hơn được một đứa.

[...]

Tôi hỏi con tôi:

- Bài văn cô cho khó lắm hay sao mà bạn con bị 0 điểm.

- Bài văn cô cho là “Trò hãy tả buổi làm việc ban đêm của bố”.

- Con được mấy điểm?

- Con được sáu điểm.

- Con tả ba như thế nào?

- Thì ba làm việc làm sao thì con tả vậy.

- Mấy đứa khác, bạn của con?

Thằng con tôi như chợt nhớ, nó liến thoắng:

- A! Có một thằng ba nó không hề làm việc ban đêm mà nó cũng được sáu điểm đó ba.

- Đêm ba nó làm gì?

- Nó nói, đêm ba nó toàn đi nhậu.

- Nó tả ba nó đi nhậu à?

- Dạ không phải. Ba nó làm việc ban ngày nhưng khi nó tả thì nó tả ba nó làm việc ban đêm, ba hiểu chưa?

- Còn thằng bạn bị 0 điểm, nó tả như thế nào?

- Nó không tả không viết gì hết, nó nộp giấy trắng cho cô.

- Sao vậy?

Hôm trả lại bài cho lớp, cô gọi nó lên, cô giận lắm, ba. Cô hét: "Sao trò không làm bài". Nó cúi đầu làm thinh. Cô lại hét to hơn: "Hả?". Nó cũng làm thinh. Tụi con ngồi dưới, đứa nào cũng run.

- Nó là học trò loại "cá biệt" à?

- Không phải đâu ba, học trò tiên tiến đó ba.

- Sao nữa? Nó trả lời cô giáo như thế nào?

Nó cứ làm thinh. Tức quá, cô mới quất cây thước xuống bàn cái chát: "Sao trò không làm bài?" Tới lúc đó nó mới nói: "Thưa cô, con không có ba". Nghe nó nói, hai con mắt của cô con mở tròn. Cô đứng sững như trời trồng vậy ba!

Tôi bỗng nhập vai là cô giáo. Tôi thấy mình ngã quỵ xuống trước đứa học trò không có ba.

Sau đó cô và cả lớp mới được biết, em mồ côi cha khi vừa mới lọt lòng mẹ. Ba em hy sinh trên chiến trường biên giới. Từ ấy, má em ở vậy, tần tảo nuôi con...

Có người hỏi em: “Sao mày không tả ba của đứa khác”. Em không đáp, cúi đầu, hai giọt nước mắt chảy dài xuống đôi má.

Chuyện của đứa học trò bị bài văn 0 điểm đã để lại trong tôi một nỗi đau. Em bị 0 điểm, nhưng với tôi, người viết văn là một bài học, bài học trung thực. Sáng tạo không đồng nghĩa với bịa đặt.

Giữa những dòng chữ bịa đặt và trang giấy trắng, tôi xin để trang giấy trắng trung thực trên bàn viết.

(Mùa thu, 1990 - Nguyễn Quang Sáng)

Trả lời cho các câu 790212, 790213, 790214, 790215, 790216 dưới đây:

Câu hỏi số 1:

Nhận biết

Xác định các lời dẫn trực tiếp có trong đoạn trích sau: Hôm trả lại bài cho lớp, cô gọi nó lên, cô giận lắm, ba. Cô hét: "Sao trò không làm bài". Nó cúi đầu làm thinh. Cô lại hét to hơn: "Hả?". Nó cũng làm thinh. Tụi con ngồi dưới, đứa nào cũng run.

Xem lời giải

Câu hỏi:790213

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về lời dẫn trực tiếp để nhận diện

Giải chi tiết

- Lời dẫn trực tiếp:

+ "Sao trò không làm bài".

+ "Hả?"

Câu hỏi số 2:

Thông hiểu

Vì sao cậu bé trong câu chuyện quyết định nộp giấy trắng thay vì viết bài văn theo yêu cầu của cô giáo? Hành động đó cho thấy những phẩm chất gì ở nhân vật cậu bé?

Xem lời giải

Câu hỏi:790214

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản đọc kết hợp với những phân tích, lí giải cá nhân

Giải chi tiết

- Lý do cậu bé nộp giấy trắng: Cậu bé nộp giấy trắng vì không có cha, không thể viết về công việc ban đêm của cha mình như yêu cầu của đề bài. Thay vì bịa đặt, cậu chọn cách trung thực, không cố gắng tưởng tượng hay viết sai sự thật.

- Phẩm chất của cậu bé:

+ Trung thực: Cậu bé không chấp nhận bịa đặt hoặc sáng tạo một câu chuyện không đúng với thực tế.

+ Dũng cảm: Dám đối diện với việc bị phê bình, bị điểm kém thay vì gian dối để đạt điểm cao.

+ Tự trọng: Hành động nộp giấy trắng thể hiện lòng tự trọng và không muốn làm điều sai trái.

Câu hỏi số 3:

Thông hiểu

Em hiểu như thế nào về câu văn “Sáng tạo không đồng nghĩa với bịa đặt.”?

Xem lời giải

Câu hỏi:790215

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản đọc kết hợp với những phân tích, lí giải cá nhân

Giải chi tiết

“Sáng tạo không đồng nghĩa với bịa đặt.” có nghĩa là:

- Khám phá ra những điều mới mẻ, độc đáo không có nghĩa là giả dối, ngụy tạo những điều không có thật.

- Khẳng định tầm quan trọng của lòng trung thực; khuyên con người khám phá ra những điều mới.

Câu hỏi số 4:

Vận dụng

Hãy viết một đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu thông điệp mà em rút ra được từ văn bản.

Xem lời giải

Câu hỏi:790216

Phương pháp giải

Từ nội dung văn bản kết hợp suy ngẫm cá nhân để rút ra thông điệp sâu sắc, phù hợp.

Giải chi tiết

HS rút ra những thông điệp có ý nghĩa với bản thân và có những lí giải phù hợp.

- Sự trung thực và lòng tự trọng trong cuộc sống.

- Sống chân thành, dũng cảm đối mặt với sự thật, dù nó có khó khăn đến đâu.

- Sáng tạo không đồng nghĩa với bịa đặt, gian dối để đạt được mục đích cá nhân.

Câu hỏi số 5:

Vận dụng cao

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm “Bài học tuổi thơ” của Nguyễn Quang Sáng

Xem lời giải

Câu hỏi:790217

Phương pháp giải

- Hình thức: đoạn văn

- Dạng bài: Nghị luận văn học

- Vấn đề nghị luận: chủ đề của tác phẩm “Bài học tuổi thơ” của Nguyễn Quang Sáng.

Giải chi tiết

Yêu cầu chung:

- Đoạn văn nghị luận văn học khoảng 200 chữ với đầy đủ cấu trúc 3 phần: mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn

- Xác định đúng vấn đề nghị luận, nêu được các ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng cụ thể, thuyết phục.

- Không mắc lỗi chính tả, diễn đạt.

Yêu cầu riêng:

a. Mở đoạn:

Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm "Bài học tuổi thơ" của Nguyễn Quang Sáng.

Nêu khái quát về chủ đề chính của tác phẩm.

b. Thân đoạn:

* Sự trung thực và giá trị của sự thật:

- Lý giải hành động nộp giấy trắng của cậu bé (vì không có ba).

- So sánh với lời nói của người bạn “Sao mày không tả ba của đứa khác”.

- Nhấn mạnh sự lựa chọn trung thực của cậu bé và ý nghĩa của nó.

* Lòng trắc ẩn và sự thấu hiểu:

- Phân tích phản ứng của cô giáo khi biết sự thật về hoàn cảnh của cậu bé ("tôi thấy mình ngã quỵ xuống").

- Nêu bật sự thay đổi trong nhận thức và cảm xúc của người kể chuyện (từ sự tò mò ban đầu đến sự đau xót, đồng cảm).

- Chỉ ra sự im lặng và giọt nước mắt của cậu bé khi được hỏi "Sao mày không tả ba của đứa khác", thể hiện nỗi đau và lòng tự trọng.

* Bài học về sự sáng tạo chân chính:

- Phân tích câu văn "Sáng tạo không đồng nghĩa với bịa đặt."

- Làm rõ quan điểm của tác giả về sự khác biệt giữa sáng tạo dựa trên sự thật và sự giả dối.

- Liên hệ với vai trò của người viết và giá trị của sự chân thật trong văn chương.

c. Kết đoạn

- Khẳng định giá trị của tác phẩm

- Liên hệ bản thân/ rút ra bài học

Quảng cáo

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link