Viết một bài văn ngắn phân tích nghệ thuật xây dựng điểm nhìn trong

Câu hỏi số 836461:

Vận dụng

Viết một bài văn ngắn phân tích nghệ thuật xây dựng điểm nhìn trong văn bản dưới đây:

Vậy là má không cho tôi tắm sông nữa. Má nói, má coi truyền hình, người ta biểu, nước sông bây giờ ô nhiễm lắm, trẻ nít tắm hư mắt. Tôi hỏi ô nhiễm là gì, má tôi nói dơ. “Một chút thôi mà - tôi cố nài nỉ - có chút xíu thôi”. Má tôi dứt khoát, không là không.Tôi chê lý do của má đưa ra lãng xẹt, chỉ vậy mà bắt hỏng cho tắm sông nữa. Buồn muốn chết. Những chiều ra đồng chạy rong chạy ruổi thả diều về, nực thôi là nực, mồ hôi mồ kê nhễ nhại, xách cái gàu ra ngoài cầu ao xối sàn sạt mà không thấy mát tí nào, thèm nhảy ùm cái xuống sông, sải tay sải chân vẫy vùng cho sướng người.

Tôi biết lội hồi sáu tuổi. Hôm đầu tiên xuống nước, tôi ở truồng ngủng ngẳng cái cu bằng trái ớt. Ba ôm tôi xuống bến, ông đặt bàn tay to bè lên cái bụng tròn ủm của tôi sướng wá, tay chân luýnh quýnh đạp lia lịa làm nước văng sáng tran mặt ba tôi (nước mát thì thôi dị chớ). Má tôi ngồi trên bờ hái đọt choại vừa nhó xuống, kêu:

- Anh khéo, ngộp con nó...

Ba cười to:

- Em đừng lo. Mai mốt thằng nầy lặn ngụp phải biết.

Chỉ năm hôm sau, khi ba tôi lặng lẽ bỏ bàn tay ra, tôi đã lủm bủm lội được một tí đường. cái đầu tôi ngoi lên còn cái mông chìm lỉm, ba cười, chê: "Cái thằng bơi y hệt con chó phèn". Nhưng đám bạn cùng lứa của tôi đang ngồi so bì, "Sao tao ôm dừa khô tập hoài mà hỏng biết lội". Tôi tài khôn, "Mầy bắt chuồn chuồn cho nó cắn rún á, biết lội liền hà". Nó tưởng thiệt, đi bắt chuồn chuồn về cho cắn muốn tiêu cái rún luôn. Vậy mà tôi cố đổ thừa, "Tại mầy hỏng bắt chuồn chuồn đỏ, chuồn chuồn đỏ cắn rún mới biết lội được". Sau nầy nhớ lại, tôi nghĩ nhất định mình bơi giỏi là nhờ bàn tay ấm nóng của ba đã truyền cho tôi lòng dũng cảm và sức mạnh. Ba nói, con nít ở vùng sông nước mà không biết bơi thì tội nghiệp, xuống bến trợt chân, qua cầu gãy ván... Bất trắc không biết chừng.

Ai chớ tôi thì ba tôi khỏi lo. Đi học về, vừa cất cái cặp đã nhảy ùm xuống sông. Tụi bạn phục lăn cái tài lặn dài hơi. Còn về khoản lội đua, mỗi con Én là dám so kè với tôi, trời đất ơi, con gái gì mà lội thoi thót như con ếch, lẹ ghê. Mà cũng tại nó cao, chân dài, tay dài, nó sải một nhịp, tôi đã lọt lại phía sau Vừa rồi, tôi với nó bơi thi, hỏng hiểu sao tôi lúm súm thế nào mà để nó qua bờ bên kia trước, nó bắt tôi kêu nó bằng chị hai, thấy tức chết.

Thằng tèo bênh vực tôi, nó an ủi, "Mai mốt trả thù, hén mậy?" Tội nghiệp, nó thần tượng tôi từ cái năm sáu tuổi tới giờ. Tôi hứa, mai mốt' trả thù. Nhưng từ má tôi cấm ngặt, coi như không còn cơ hội nữa. Sông với tôi có biết bao nhiêu là chuyện với nhau, bây giờ biểu không tắm nữa, buồn ơi là buồn vậy.

Ngày xưa đúng là sống không như bây giờ. Nước sông không như bây giờ. Nước sông mát. Nước không trong như trong sách người ta hay tả mà cợn phù sa. Xứ tôi là xứ phù sa mà. Sông có mùi thơm hơi ngòn ngọt của bẹ dừa nước mọc chồm chồm ra ngoài bãi. Nước lớn, cá kìm kìm lội thành đàn nhộn nhịp. Nước ròng sát bãi, tụi tôi chạy rượt với đám cá thòi lòi. Hồi đó, đất sình dưới đáy sông chúng tôi chọi nhau cũng thơm, nên mặt mũi tèm lem bùn mà không thèm để ý, có đứa bị chọi nguyên một cục sình vô miệng, trợn trừng không nói được tiếng nào.

Từ từ, sông ngầu đục hẳn đi. Cứ nước lớn, mặt sông đầy rác. Mới đầu, tụi tôi thích lắm, tụi tôi vớt được bao nhiêu là chai lọ, tha hồ nuôi cá lia thia. Con Én coi tay chân quều quào vậy chớ siêng, nó vớt được bao nhiêu là đồ chơi cúng cuội. Rồi tụi tôi cũng chán trò chai lọ, mặc kệ chúng, dưới sông trôi đày kia kìa. Tôi hỏi ba tôi rác đâu mà nhiều vậy, ba nói là do người ở chợ hay đổ rác xuống sông. Tôi gật gù, ờ phải, ở chợ người ta đông lắm.

Trong đám bạn, tôi biết chợ nhiều nhất. Nhà tôi có cái quán cóc nhỏ bán bánh kẹo, đồ chơi con nít. Mỗi lần đi chợ đổ hàng, má đều chở tôi theo. Ra ngoài đó, má lên chợ, tôi dòm chừng chiếc xuồng. Sau nầy tôi thêm một nhiệm vụ nữa là gỡ rác quấn chân vịt máy. Rác nhiều quá, cứ đi được một chút nghe cái máy chạy rị mọ, biết thế nào chân vịt cũng bị quấn rác rồi. Một ngày nọ, tự nhiên tôi nghĩ, mình gỡ ra rồi quăng xuống, thế nào nó cũng vướng vo mấy chiếc xuồng khác, tội nghiệp người ta ghê lắm. Tôi lẳng lặng giở cái sạp xuồng lên, bỏ mớ rác vào đó. Má tôi rầy, "rác rưởi mà để vô xuồng chi con, dơ hết". Tôi nghi! sao thưa vậy. Má tôi cười, không nói gì nhưng vẻ mặt rất hài lòng. Hôm đó, về tới nhà, được hai thùng rác đầy vun. Tôi bưng lên nhà, ba như không giận nó đã quăng con mèo chết xuống. Tụi tôi tự nhủ, bữa nay tắm lần này nữa thôi, tui tôi chờ cho tới chừng nào sông sạch, trong trở lại. Tôi lén nhìn con Én, lặng sải tay bơi một mạch qua bờ bên kia, "Mai mốt thể nào cũng trả thù chớ con trai mà để thua con gái, kỳ lắm.

(Tắm sông- Nguyễn Ngọc Tư, Truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư, NXB Trẻ)

* Chú thích: Nguyễn Ngọc Tư : sinh năm 1976 tại Đầm Dơi, Cà Mau. Là nữ nhà văn trẻ của Hội nhà văn Việt Nam. Với niềm đam mê viết lách, chị miệt mài viết như một cách giải tỏa và thể nghiệm, chị biết rằng chị muốn viết về những điều gần gũi nhất xung quanh cuộc sống của mình. Giọng văn chị đậm chất Nam bộ, là giọng kể mềm mại mà sâu cay về những cuộc đời éo le, những số phận chìm nổi. Cái chất miền quê sông nước ngấm vào các tác phẩm, thấm đẫm cái tình của làng, của đất, của những con người chân chất hồn hậu nhưng ít nhiều gặp những bất hạnh.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:836461

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về truyện và kỹ năng viết nghị luận về truyện.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu nhà văn Nguyễn Ngọc Tư – cây bút trẻ nổi bật với giọng văn Nam Bộ chân chất, cảm xúc tinh tế.

- Giới thiệu truyện ngắn Tắm sông – khắc họa tuổi thơ miền sông nước với nhiều đổi thay của môi trường.

- Dẫn vào yêu cầu: Thành công của đoạn trích phần lớn đến từ nghệ thuật xây dựng điểm nhìn – yếu tố làm nên giọng kể hồn nhiên mà sâu lắng.

II. Thân bài:

1. Điểm nhìn trần thuật từ ngôi thứ nhất – giọng kể của đứa trẻ

- Người kể xưng “tôi” → đặt điểm nhìn vào một cậu bé miền sông nước.

- Hiệu quả:

+ Tạo nên giọng kể hồn nhiên, tinh nghịch, chân thật của tuổi thơ.

+ Những cảm xúc như “buồn muốn chết”, “tức chết”, “tôi tài khôn”… mang sắc thái trẻ con rõ rệt.

+ Người đọc cảm nhận thế giới qua đôi mắt trẻ thơ → trong trẻo, tươi mới, không bị phán xét.

→ Giúp câu chuyện giàu tính tự nhiên, chân thực, giàu chất đời thường Nam Bộ.

2. Điểm nhìn trẻ thơ tạo nên chiều sâu cảm xúc

- Từ góc nhìn của đứa trẻ, dòng sông hiện lên với kỉ niệm đẹp: học bơi, chơi với bạn bè, thi lội với con Én…

+ Điểm nhìn trẻ thơ khiến thiên nhiên như có linh hồn: “nước mát”, “có mùi ngòn ngọt”.

+ Khi bị cấm tắm, cảm xúc buồn bã, tiếc nuối càng chân thật và da diết.

- Tâm hồn trẻ con trong truyện vừa vui tươi vừa mong manh, tạo chiều sâu nhân văn.

→ Điểm nhìn này giúp khắc họa trọn vẹn tuổi thơ miền sông nước đầy trong trẻo.

3. Điểm nhìn trẻ thơ nhưng phản chiếu sự thật của người lớn

- Một điều đặc biệt: tuy là điểm nhìn trẻ nhỏ, nhưng người đọc vẫn thấy rõ những vấn đề người lớn quan tâm:

- Sự ô nhiễm sông nước.

- Thói quen xả rác của người chợ.

- Nỗi lo của má: “trẻ nít tắm hư mắt”.

- Ý thức bảo vệ môi trường qua hình ảnh cậu bé biết giữ rác lại trong xuồng.

- Nghệ thuật đặc sắc: tác giả để đứa trẻ nói nhưng người lớn nhìn thấy vấn đề.

→ Hai tầng điểm nhìn được lồng vào nhau:

- Điểm nhìn trẻ thơ (bằng lời kể).

- Điểm nhìn của người trưởng thành (qua ý nghĩa).

4. Điểm nhìn giúp dựng lên không gian văn hóa Nam Bộ sâu đậm

- Ngôn ngữ, hình ảnh, chi tiết đều được nhìn bằng “con mắt miền Tây”:

Cá kìm, cá thòi lòi.

Bẹ dừa nước, phù sa.

Xuồng, chân vịt máy.

- Điểm nhìn trẻ thơ giúp khắc họa đời sống miền sông nước tự nhiên, sống động, không tô vẽ.

- Góp phần tạo nên giọng văn mộc mạc – hóm hỉnh – cảm động rất riêng của Nguyễn Ngọc Tư.

5. Điểm nhìn thể hiện sự chuyển biến cảm nhận qua hai thời đoạn của dòng sông

Từ đẹp đẽ → ô nhiễm (qua quan sát của cậu bé)

- Nghệ thuật: sự thay đổi của cảnh vật được nhìn bằng sự ngỡ ngàng, tiếc nuối của một đứa trẻ → tác động cảm xúc mạnh mẽ hơn.

- Điểm nhìn trẻ thơ giúp người đọc cảm nhận bi kịch môi trường không bằng những lời kêu gọi khô khan mà bằng nỗi hụt hẫng thật thà.

III. Kết bài:

- Khẳng định: Nghệ thuật xây dựng điểm nhìn là yếu tố nổi bật làm nên sức hấp dẫn của đoạn trích.

- Điểm nhìn trẻ thơ giúp câu chuyện vừa hồn nhiên, tươi sáng vừa ẩn chứa chiều sâu nhân sinh về môi trường và kí ức tuổi thơ.

- Tài năng của Nguyễn Ngọc Tư thể hiện ở khả năng kể chuyện từ những điều nhỏ bé nhất mà lay động được những điều lớn lao nhất.

Group 2K9 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K9 Học trực tuyến - Định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 11 (Xem ngay) cùng thầy cô giáo giỏi trên Tuyensinh247.com. Bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, tiếp cận sớm các kì thi.