Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lái đò trong cảnh vượt thác (Người lái đò

Câu hỏi số 530329:

Vận dụng cao

Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lái đò trong cảnh vượt thác (Người lái đò Sông Đà – Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016). Từ đó liên hệ với nhân vật Huấn Cao trong cảnh cho chữ (Chữ người tử tù – Nguyễn Tuân, Ngữ văn 11, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016) để nhận xét quan niệm của nhà văn về vẻ đẹp con người.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:530329

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lái đò trong cảnh vượt thác (Người lái đò Sông Đà – Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016). Từ đó liên hệ với nhân vật Huấn Cao trong cảnh cho chữ (Chữ người tử tù – Nguyễn Tuân, Ngữ văn 11, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016) để nhận xét quan niệm của nhà văn về vẻ đẹp con người.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Dẫn dắt, giới thiệu hình tượng nhân vật người lái đò sông Đà trong cảnh vượt thác.

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân.

- Giới thiệu tác phẩm “Người lái đò Sông Đà”.

II. Thân bài

1. Cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà trong cảnh vượt thác.

a) Giới thiệu chân dung, lai lịch:

*Lai lịch: được gọi là người lái đò Lai Châu.

*Chân dung:

“tay ông lêu nghêu như cái sào, chân ông lúc nào cũng khuỳnh khuỳnh gò lại như kẹp lấy một cái cuống lái tưởng tượng, giọng ông ào ào như tiếng nước trước mặt ghềnh sông, nhỡn giới ông vòi vọi như lúc nào cũng mong một bến xa nào đó trong sương mù”, “cái đầu bạc quắc thước đặt lên thân hình gọn quánh chất sừng chất mun”.

b) Vẻ đẹp của người lái đồ sông Đà tỏa sáng trong cảnh vượt thác.

b1) Vẻ đẹp trí dũng:

*Khắc họa trong tương quan với hình ảnh sông Đà hung bạo, hùng vĩ:

Nghệ thuật tương phản đã làm nổi bật một cuộc chiến không cân sức:

+ Một bên là thiên nhiên bạo liệt, hung tàn, sức mạnh vô song với sóng nước, với thạch tinh nham hiểm.

+ Một bên là con người bé nhỏ trên chiếc thuyền con én đơn độc và vũ khí trong tay chỉ là những chiếc cán chèo.

*Cuộc giao tranh với ba trùng vi thạch trận:

- Cuộc vượt thác lần một:

+ Sông Đà hiện lên như một kẻ thù nham hiểm, xảo quyệt: Đó là “cả một chân trời đá”, “mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ ấy”.

> Đá ở con thác này biết bày binh bố trận như Binh pháp Tôn Tử, gồm năm cửa trận, trong đó “có bốn cửa tử một cửa sinh, cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông”.

> Khi thạch trận bày xong, đá phối hợp với nước thác dữ dội và nham hiểm.

-> Sự ứng phó của ông lái:

+ Trước sự hung hãn của bầy thạch tinh và song nước, ông lái đò kiên cường bám trụ “hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi song trận địa phóng thẳng vào mình”.

+ Trước đoàn quân liều mạng sóng nước xông vào (…), ông đò “cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cái cuống lái, mặt méo bệch đi” nhưng vẫn kiên cường vượt qua cuộc hỗn chiến, vẫn cầm lái chỉ huy “ngắn gọn mà tỉnh táo” để phá tan trùng vi thạch trận thứ nhất.

-> Sự ứng phó của ông lái: Ông lái đò “không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hau và đổi luôn chiến thuật”.

> Trước dòng thác hùm béo hồng hộc tế mạnh trên sông đá, ông lái đò cùng chiếc thuyền cưỡi trên dòng thác như cưỡi trên lung hổ.

> Khi bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước xô ra, ông đò không hề nao núng mà tỉnh táo, linh hoạt thay đổi chiến thuật, ứng phó kịp thời” đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến” để rồi “những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền”.

- Cuộc vượt thác lần ba:

+ Bị thua ông đò ở hai lần giao tranh trước, trong trùng vi thứ ba, dòng thác càng trở nên điên cuồng, dữ dội: Ít cửa ra vào “bên phải bên trái đều là luồng chết cả”, chỉ có một luồng sống lại “ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác”.

-> Sự ứng phó của ông lái: Chính giữa ranh giới của sự sống và cái chết, người đọc càng thấy tài nghệ chèo đò vượt thác của ông lái thật tuyệt vời. Ông cứ “phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa… vút qua cổng đá”, “vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được”… để rồi chiến thắng vinh quang. Câu văn “thế là hết thác” như một tiếng thở phào nhẹ nhõm khi ông lái đã bỏ lại hết những thác ghềnh ở phía sau lưng.

b2) Vẻ đẹp tài hoa nghệ sĩ:

- Tài hoa: Với nhà văn, tài hoa là khi con người đạt tới trình độ điêu luyện, thuần thục trong công việc của mình, đến độ có thể sáng tạo được, có thể vươn tới tự do.

- Nghệ sĩ:

+ tay lái ra hoa thể hiện tập trung trong cảnh vượt qua trùng vi thạch trận thứ ba “Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, chiếc thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được, lượn được”.

+ Phong thái nghệ sĩ của ông lái đò thể hiện trong cách ông nhìn nhận về công việc của mình, bình thản đến độ lạ lung. Khi dòng sông vặn mình hết thác cũng là khoảnh khắc “sóng thác xèo xèo tan trong trí nhớ”.

2. Liên hệ với nhân vật Huấn Cao trong cảnh cho chữ để nhận xét quan niệm của nhà văn về vẻ đẹp con người (1.5 điểm)

a) Liên hệ nhân vật Huấn Cao trong cảnh cho chữ (khoảng 1 trang giấy thi).

*Giới thiệu chân dung, lai lịch.

*Sự hội tụ và tỏa sáng các vẻ đẹp trong cảnh cho chữ.

- Một cảnh tượng xưa nay chưa từng có.

+ Địa điểm cho chữ đặc biệt:

+ Thời gian chữ đặc biệt.

+ Vị thế của người cho chữ và người xin chữ đặc biệt.

*Tỏa sáng vẻ đẹp của Huấn Cao.

- Tài hoa: không còn là những lời đồn đại mà những nét chữ quý giá và hiếm hoi của Huấn Cao đang dần hiện ra trên tấm lụa trắng tinh.

- Khí phách: sớm mai đã phải vào kinh chịu án, nhưng Huấn Cao vẫn bình thản đến lạ lung. Trong tư thế gò bó vì bị cùm trói “cổ đeo gông, chân vướng xiềng”, ông vẫn ung dung “dậm tô nét chữ” và đĩnh đạc đưa ra những lời khuyên chí tình.

- Thiên lương:

+ Với quan niệm sống là phải biết đền đáp những tấm lòng, khi hiểu được “sở thích cao quý” của viên quản ngục, Huấn Cao đã nhận lời cho chữ - là những dòng chữu cuối cùng trong đêm cuối cùng trước khi vào kinh chịu án.

+ Sau khi cho chữ, Huấn Cao đã đưa ra những lời khuyên chí tình “thầy Quản nên tìm về nhà quê mà ở, thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây, khó giữ thiên lương cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cả đời lương thiện đi”.

b) Nhận xét quan niệm của nhà văn về vẻ đẹp con người thể hiện xuyên suốt qua 2 nhân vật ở 2 giai đoạn sáng tác trước và sau cách mạng.

- Nguyễn Tuân ưa khám phá những vẻ đẹp phi thường, độc đáo. Trong cả 2 tác phẩm, tác giả đều chú ý tạo dững những bối cảnh đặc biệt: cảnh cho chữ hay cảnh vượt thác đều là những cảnh tượng xưa nay chưa từng có; đề từ đó làm nổi bật hình tượng nhân vật là những tính cách đặc tuyển, phi thường, trí dung và khí phách hơn người.

- Nguyễn Tuân luôn tiếp cận con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ. Nguyễn Tuân thể hiện cái nhìn rộng mở về phẩm chất tài hoa, nghệ sĩ. Theo ông, chất tài hoa, nghệ sĩ của con người không chỉ thể hiện trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật mà còn trong nhiều lĩnh vực hoạt động khác nữa. Khi con người đạt tới trình độ điêu luyện trong công việc của mình là khi họ bộc lộ nét tài hoa nghệ sĩ rất đáng được đề cao.

III. Kết bài

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.